Ntc summer Offer
Khabar Dabali २९ कार्तिक २०८१ बिहीबार | 14th November, 2024 Thu
Investment bank

सभामुखलाई संविधान बाहिर विशेषाधीकार प्रयोग गरी सांसदलाई कारवाही गर्ने छुट छैन : घर्ती

ओनसरी घर्ती

संविधानको धारा ७६(५) मा सबै सांसदलाई व्यक्तिगत अधिकार दिएको छ । व्यक्तिगतरुपमा जसलाई पनि हामीले भोट गर्न सक्छौं । यसमा सभामुखले कुनै सांसदलाई पनि कारवाही गर्ने अधिकार छैन । उहाँहरुले दल त्याग गरेको, दल सम्बन्धि ऐन, नियम बमोजिम ह्वीप उलङ्घन गरेकोमा कारवा

संसदमा विपक्षी दलकोे अवरोध विरोधका नाममा विरोध जस्तो लाग्छ । यो कुनै सिर्जनात्मक काम भएन । संविधानभन्दा बाहिर सभामुखले विशेषाधीकार प्रयोग गरी निर्णय गर्न पाउनुहुन्न । संविधानमा कि त व्यक्तिगत अधिकारको विषय हटाएकोे हुनुपथ्र्यो । होइन भने सभामुखले सांसदलाई कसरी कारवाही गर्न पाउनुहुन्छ ? सभामुखले संविधान र विधि मिच्यो भन्ने विपक्षीका आरोप विल्कुल मिथ्या आरोप हो । संविधानमा भएको व्यवस्था बमोजिम  नियम कानून भन्दा माथि सभामुख छैनन् । दलीय व्यवस्थामा दलले नियम कानून बमोजिम ल्याएको प्रस्ताव उपर  सभामुखले कारवाही गर्नुहुन्छ । विपक्षीले संसद सचिवालयमा पेश गरेको प्रस्ताव संविधान संवत् छ जस्तो मलाई लाग्दैन । नियम, कानूको कुरा पनि भएन । यसमा प्रतिपक्ष दल जिम्मेवार हुनै पर्छ । 

सायद नेपालको इतिहासमा सभामुखको विषयलाई लिएर प्रतिनिधिसभा अवरुद्ध भएको यो पहिलो पटक हुनुपर्छ । साना साना विषयमा सभामुखमाथि प्रश्न उठाउने कुरा बेक्लै हो । तर, सभामुखले पक्षपातपूर्ण व्यवहार गर्यो भनेर हाउस बन्द गरेको मलाई थाहा छैन । विपक्षी दलले संविधान, नियम, कानून विपरित अडान लिनु हुँदैन । संविधानमा जे कुरा उल्लेख छ, त्यो उहाँहरुले मान्नुपर्छ । यो संविधान उहाँहरुले पनि लेखेको हो । हामीले मात्रै लेखेको होइन । उहाँहरुले संविधान लेख्ने बेलामै धारा ७६ उपधारा ५ आवश्यक छैन भनेको भए त्यतिबेला उपधारा ५ नराख्न पनि सकिन्थ्यो । उहाँहरुले नै तत्कालिन अवस्थामा स्वतन्त्र सांसदको अधिकार पनि हुनुपर्छ भनेर राख्ने अनि अहिले संविधान बमोजिन सभामुखले काम गर्दा संविधान विपरित भयो भन्न मिल्छ ? 

विपक्षीको माग संविधानको धारा ७६(५) सभामुखले प्रयोग गर्न पाउँदैनस् भनेको जस्तो भयो । त्यो भनेको संधिवानमा भएको व्यवस्था हटाउ भने जस्तो भएन र ? उहाँहरु निशर्त वार्तामा आउनु पर्छ । जिम्मेवार प्रतिपक्षको भूमिका खेल्नुपर्छ । काम गराइमा केही कमि कमजोरी हुन सक्छ । त्यसलाई सिर्जनात्मक तरिकाले हल गर्नुपर्छ । सरकार वा संसदलाई धम्क्याउने, अशिष्ट भाषामा गालिगलौज गर्ने काम बन्द गर्नुपर्छ । उहाँहरुले सरकारले ल्याएका अध्यादेश, क्रियाकलापका विषयमा आवाज राख्न सक्नु हुन्छ । त्यो छुट्टै विषय हो । सभामुखलाई नै लक्षित गरेर हाउस नै अवरुद्ध गर्नु उहाँहरुको राजनीतिक वेमानि र संविधान विपरित छ । यो राम्रो भएन । 

उहाँहरुलाई अहिले आरोप के लागेको छ भने दुई दुई पटक संसद विघटन गरिसक्नु भएको छ । उहाँहरुलाई संसदको मायाँ नै छैन । उहाँहरुले संविधान संवतरुपमा काम गर्न सक्नुभएन । त्यसै हुनाले आफ्नो लाज ढाक्नछोप गर्न नियोजितरुपमा सभामुखमाथि प्रहार गर्नुभएको छ । त्यसकारण, उहाँहरुले यो आरोप किन पुष्टि हुन दिने ? 

जुनरुपमा उहाँहरुले १४ जनालाई कारवाही गर्नुपर्छ भनिरहनु भएको छ । तीन महिना अघिको दलीय ह्वीप ल्याएर अहिले कारवाही गर भन्न मिल्छ ? संविधानको धारा ७६(५) मा सबै सांसदलाई व्यक्तिगत अधिकार दिएको छ । व्यक्तिगतरुपमा जसलाई पनि हामीले भोट गर्न सक्छौं । यो सांसदहरुको व्यक्तिगत अधिकारको कुरा हो । यसमा सभामुखले कुनै सांसदलाई पनि कारवाही गर्ने अधिकार छैन । उहाँहरुले दल त्याग गरेको, दल सम्बन्धि ऐन, नियम  बमोजिम ह्वीप उलङ्घन गरेकोमा कारवाही गर्न निवेदन दिएर सभामुखले कारवाही नगरेको भए म पनि विरोधमा उत्रिन्थे। त्यस्तो अवस्थामा सभामुखले तत्कालै कारवाही गर्नुपर्छ । त्यस्तो अवस्थामा सबैलाई एउटै नियम लागू हुन्छ । सभामुख पुर्वाग्रही हुने भन्ने कुरा आउँदैन ।  संविधानको धारा ७६(५)ले कुनै पनि स्वतन्त्र सांसदलाई प्रधानमन्त्री बन्ने र बनाउने अधिकार दिएको छ । त्यो अधिकार प्रयोग गर्ने सांसदलाई सभामुखले कारवाही गर्न मिल्दैन । ह्वीप नै नलाग्ने विषय उठाएर संसद अवरुद्ध गर्नु उहाँहरुको अलोकतान्त्रिक चरित्र र संविधान विपरित काम हो । यस्तो कार्यले उहाँहरुको संसदीय राजनीतिमाथिको निष्ठामै आशंका उत्पन्न भएको छ ।

(घर्ती नेकपा माओवादी केन्द्रकी नेतृ एवं पूर्वसभामुख हुन्)

Khabardabali Desk

यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । हामी तपाईहरुमा देशविदेशका समाचार र विचार पस्कने गर्छौ । तपाईको आलोचनात्मक सुझाव हाम्रा लागी सधै ग्रह्य छ । हामीलाई पछ्याउनुभएकोमा धन्यवाद । हामीबाट थप पढ्न तल क्लिक गर्नुहोस् ।

गौतमबुद्ध विमानस्थलमा फ्लाइ दुबई, जजिरा र एयर एशियाले उडान गर्दै, के छ तयारी ?

काठमाडाैं । मुलुकको दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा तीनभन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय एयरलाइन्सले उडान स...

तीन प्रदेशमा आज मेघ गर्जन र चट्याङसहित हल्का वर्षा हुने अनुमान

हाल देशको लुम्बिनी, सुदूरपश्चिम, कर्णाली र गण्डकी प्रदेशमा पश्चिमी वायुको सामान्य प्रभाव छ। कोसी, मधेस र बागमती प्रदेशमा पश्चिमी वायुको आंशिक प्रभाव छ...

इजरायलमा ड्रोन आक्रमण : ४ को मृत्यु, ६० भन्दा सैनिक घाइते

अभिभ । उत्तरी इजरायलमा रहेको सेनाको बेसलाई लक्षित गरी गरिएको ड्रोन आक्रमणमा चार सैनिकको मृत्यु हुनुका साथै अन्य ६० जनाभन्दा बढी घाइते भएको इजरायलको रक...

दशैंको टिका जमरा लाउने र आर्शिवाद लिने क्रम जारी

काठमाडौं । आश्विन शुक्लपक्ष द्वादशीका दिन आज पनि मान्यजनबाट नवदुर्गाको प्रसादस्वरूप टीका र जमरा लगाउनेक्रम जारी छ । आश्विन शुक्ल प्रतिपदादेखि नवमीस...

कर्णालीको स्याउले दसैंमा पायो बजार, भारत पनि निकासी

सुर्खेत । कर्णाली प्रदेशका हिमाली जिल्लामा उत्पादित स्याउले यसपटकको दसैँमा राम्रो बजार पाएको छ। यहाँका जुम्ला, कालीकोट, हुम्ला र मुगुमा उत्पादन गरिएको...

यात्रा गर्दै हुनुहुन्छ ? नजानुस् कुलेखानी–फाखेलको बाटो

मकवानपुर । हेटौँडा–कुलेखानी–फाखेल भएर काठमाडौं जाने सडकअन्तर्गत इन्द्रसरोवर गाउँपालिका–२ र ३ स्थित हेभीमा बाटो बिग्रिएकाले वैकल्पिक सडक प्रयोग गर्न प्...

अरनिको राजमार्ग एकतर्फी संचालनमा आयो

काठमाडौं । गएराति गएको सुख्खा पहिरोले बन्द भएको अरनिको राजमार्ग एकतर्फी संचालनमा आएको छ ।  काभ्रेको पाँचखाल नगरपालिकाको पचासकिलो भन्ने स्थानमा गएरा...

मौसम पुर्वानुमान : आज केहि प्रदेशमा हल्का वर्षाको सम्भावना

काठमाडौं । लुम्बिनी, सुदूरपश्चिम र कर्णाली प्रदेशमा पश्चिमी वायुको प्रभाव सामान्य र कोशी प्रदेश, मधेश, बाग्मती र गण्डकी प्रदेशमा आंशिक प्रभाव छ । साथै...

आज टिकाको दोस्रो दिन, मान्यजनको हातबाट टिका र आर्शिवाद लिने क्रम जारी

काठमाडौं । बडादसैँ  टीकाको दोस्रो दिन आज पनि मान्यजनबाट नवदुर्गाको प्रसादस्वरुप टीका र जमरा लगाउने क्रम जारी रहने छ । विजयादशमीको दिन घरपरिवारमा टी...

नेपालबाट बाहिरियो मनसुन

काठमाडौं । यस वर्षको मनसुन नेपालबाट पूर्णरुपमा बाहिरिएको छ । जल तथा मौसम विज्ञान विभागका अनुसार यही असोज २० गतेदेखि बाहिरिन शुरू गरेको मनसुन अब पूर्णर...

अरु धेरै
Vianet Nepal Internet
world Link Nepal
Right Path
Alphabet Education Consultancy

प्रतिकृया लेख्नुहोस्:

NIBL RIGHT SIDE Salt Trending Alphabet Education Consultancy