अाफ्नै हेलचक्र्याइँले जेल परेका थिए केपी ओली

वि.सं. २०२९ फागुन १६ र १७ गते झापा बैठकले सीपी मैनालीलाई सचिव चुनेको खबर दिन धुइँपत्ताल खोज्दासमेत केपी भेटिएका थिएनन् । केपी मोहनचन्द्रलाई खोज्न विराटनगर गए भन्नेसम्म सुनियो । पछि साथीहरुले सुनाए, ‘मोहनचन्द्र विराटनगरबाट रानी–जोगवनीमा पुगेको थाहा पाएपछि केपी उतै लागे ।’ केपी जोगबनी पुग्दा मोहनचन्द्र त्यहाँबाट भारत छिरिसकेका रहेछन् । बल्लतल्ल केपीले मोहनचन्द्रलाई देहरादुनभन्दा पश्चिमतिरको ठाउँमा उखु गोडिरहेको श्रमिकका रुपमा भेटेछन् । अनि दुवैजनाले केही समय उखु गोडेछन् । केपी सानैदेखि शारीरिक श्रम गर्न रुचाउन्नथे । मोहनचन्द्र केपीभन्दा जाँगरिला त थिए तर बेढंगका । केपीले बल्लतल्ल मोहनचन्द्रलाई नेपाल फर्किन राजी गराएछन् र गोरखपुर हुँदै पुनः विराटनगर फर्कने ताकमा रहेछन् । तर, मोहनचन्द्रलाई उनका साथीहरुले विराटनगर नआउनु भनेपछि गोरखपुरबाट वीरगन्ज आइपुगेछन् । मोहनचन्द्रले चिनेका पुराना साथीभाईको सम्पर्क खोज्दै १०–१२ दिन त्यतै बिताएछन् । उनीहरु मार्क्स, एंगेल्स, भारतीय कम्युनिष्ट पार्टी मालेका प्रकाशनहरु तथा अन्य पत्रपत्रिका झोलामा बोकेर हिँडेका रहेछन् । यस्ता सामान बोकेका साथीहरुलाई राख्न मोहनचन्द्रका वीरगन्जिया मित्रहरु डराएछन् । साथी डराएको बुझेपछि उनीहरु रौतहटमा रहेका अर्का पुराना मित्र तथा प्रधानपञ्चको घरतिर लागेछन् । यसै मेसोमा प्रहरीले झोला खानतलासी गर्ने क्रममा प्रतिबन्धित पाठ्यपुस्तक भेटाएछन् । यसपछि प्रहरीले प्रधानपञ्चकोमा नपुग्दै नेपाल–भारत सीमावर्ती क्षेत्रबाट उनीहरुलाई थानामा लगेछ । थानामा थप चेकजाँच गर्ने क्रममा चारु मजुमदारको भाषणको एउटा हस्तलिखित लामो नेटसमेत फेला परेछ । यसपछि के चाहियो ! माथिल्लो तहको प्रहरीकोमा खबर भएछ । प्रहरीले दुवैलाई अलग–अलग राखेर बयान लिएछ । सुरुमा त दुवैले आफ्नो नाम ढाँटेछन् । तर, प्रहरीले तिम्रो साथीले सब सत्य कुरा कहिसक्यो भनेपछि मोहनचन्द्र र केपी दुवैले आफ्नो वास्तविक नाम बताएछन् । मोहनचन्द्रको नाम सुन्नसाथ तुरुन्तै एक डेढ सय प्रहरीले घेरेछन् । यसरी २०३० साल कात्तिकमा मोहनचन्द्र अधिकारी र केपी ओली रौतहटबाट पक्राउ परे । पछि जेलमा सँगै बस्दा मोहनचन्द्र र केपीले मलाई यो कहानी सुनाएका थिए । यसपछि सरकारले मोहनचन्द्र र केपीलाई फाँसीको सजाय माग गर्दै राजकाज मुद्दा चलाएर काठमाडौंको गोलघरमा ल्यायो । गोलघरमा राखेकै बेला दुवैलाई फौजदारी अभियोग लगायो र राजकाज मुद्दा फिर्ता लियो । (मैनालीको ‘नलेखिएको इतिहास’ नामक पुस्तकको एक अंश–सम्पादक)