सप्तकोशीमा एक सातादेखि रातो झन्डा, घर छाड्दै गोबरगाढावासी

सप्तरी, ७ साउन । केही दिनदेखि पहाडी जिल्लाहरूमा भइरहेको लगातारको वर्षाले यो साता सप्तकोसीमा पानीको बहाव पुलसम्मै पुगेपछि जोखिम बढेको छ । चार दिनअघि यो वर्षकै उच्च बिन्दुमा पुगेको पानीको बहाव बिहीबार केही घटे पनि पुलको उचाइ तल झरेको छैन । आजको नयाँ पत्रिका दैनिकमा खबर छ – पछिल्लो केही सातादेखि सप्तकोसीमा पानीको बहावमा घटबढ भइरहेको छ । कोसी ब्यारेजस्थित नियन्त्रण कक्षका अनुसार गत आइतबार राति सप्तकोसीमा पानीको बहाव दुई लाख ३३ हजार आठ सय ८० क्युसेक प्रतिसेकेन्ड मापन गरिएको थियो । बिहीबार साँझ ५ बजे भने कोसीमा बहाव एक लाख ७१ हजार ६ सय २५ क्युसेक प्रतिसेकेन्ड मापन भएको नियन्त्रणकक्षका भारतीय अधिकारीले बताएका छन् । पहाडी जिल्लामा हुने वर्षाअनुसार कोसी नदीमा जलस्तर बढ्ने भएकाले सोहीअनुसार बहाव घटबढ भइरहेको नियन्त्रण कक्षका एक कर्मचारीले बताए । बिहीबार साँझ कुल ५६ वटा ढोकामध्ये १८ वटा खोलिएको छ । आइतबार २३ ढोका खोलिएको थियो । बाढीको त्रासमा घर छाड्दै गोबरगाढावासी टापुको गाविसको रूपमा रहेको सप्तरीको गोबरगाढावासी बाढीको उच्च जोखिममा छ । सप्तकोसी नदीको बीच भागमा अवस्थित यो गाविसमा कोसीको बाढी जुनसुकै वेला पस्ने भएकाले गोबरगाढावासी बाढीको त्रासमा छन् । ‘बाढीको त्रासले गाउँका ३० प्रतिशत मानिस आफन्तको घरमा गइसकेका छन्,’ स्थानीय हरि यादवले भने, ‘बाढीकै कारण कतिपयले योगिनियाँ, हनुमाननगर तथा भारदहमा अस्थायी घर बनाएका छन्, तर उब्जाउ हुने खेत यही भएको र गाई–भौसी चराउने पर्याप्त ठाउँ भएकाले आफूहरू जोखिम मोलेर पनि गाउँमै छौ ।’ चार घर भत्कियो बाढी र वर्षाको पानी निकास हुने व्यवस्था नहुँदा वडा नम्बर–४ का चारवटा घर भत्किएका छन् । स्थानीय सन्तोष झाका मात्रै दुईवटा घर बाढीले भत्काएको छ । बाढीको पानी घर–आँगनमा पसेपछि खाना पकाउन पनि समस्या भएको बाढीपीडित स्थानीयले भने, ‘घर नै भत्किन थालेपछि दैनिकी कष्टकर बनेको छ ।’ एक सातादेखि खतरा सूचक रातो झन्डा एक दशक लगाएर सन् १९६२ मा निर्माण भएको कोसी ब्यारेज ९पुल० को आयु रहुन्जेल यसको क्षमता ९ लाख क्युसेक प्रतिसेकेन्ड पानी बहाव गर्ने क्षमता थियो । तर, कोसी ब्यारेजको आयु सकिएको र बहाव क्षमता कम भएकाले अहिले डेढ लाख क्युसेक प्रतिसेकेन्ड पानीको बहाव भए खतरा सूचक रातो झन्डा लगाउने गरिएको छ । पछिल्लो एक सातादेखि कोसी नदीमा पानीको बहाव घटबढ भइरहेकाले बिहीबार पनि खतरा सूचक रातो झन्डा कोसी ब्यारेजमा कायमै छ । कोसी ब्यारेजमा वर्षौादेखि थुप्रिएको बालुवाले तीन लाख क्युसेकमै पानी झन्डै पुल नै छुन लाग्ने गरेको हुन्छ । बालुवा ल्याएर जम्मा गर्नेमा एसियाकै दोस्रो ठूलो नदी कोसी हो ।