युरोपेली संघबाट बेलायत बाहिरिएसँगै संसारभर तरंग, गम्भीर आर्थिक संकट पर्न सक्ने चेतावनी

एजेन्सी, ११, असार । बेलायत ४३ वर्षको सहयात्रा टुंग्याउँदै युरोपेली युनियन (इयू) बाट बाहिरिएको छ । युरोपेली युनियनमा रहने वा नरहने भन्ने बहसलाई जनमतसंग्रहबाट टुंग्याउँदै बेलायत यो समूहबाट बाहिरिने पहिलो राष्ट्र बनेको हो । आजको नयाँ पत्रिका दैनिकमा खबर छ– इयू त्याग्नुपर्ने पक्षमा ५१ दशमलव ९ प्रतिशतले मतदान गरे भने इयूमा नै रहनुपर्नेमा ४८ दशमलव १ प्रतिशत मत प्राप्त भएको थियो । बेलायत बाहिरिएसँगै अब युरोपेली युनियन २७ सदस्यीय हुनेछ । सन् १९५७ मा स्थापना भएको इयूमा बेलायत १९७३ मा आबद्ध भएको थियो । जनमतसंग्रहमा इंग्ल्यान्ड र वेल्सले इयू छाड्ने पक्षमा समर्थन जनाए । तर, स्कटल्यान्ड र उत्तरी आइरल्यान्डसँगै इंग्ल्यान्डको लन्डन सहरले इयूमै रहिरहनुपर्ने पक्षमा मतदान गरे । क्यामरुनको घोषणा बेलायतलाई इयूबाट अलग नगर्ने पक्षमा रहेका प्रधानमन्त्री डेबिड क्यामरुनले आफ्नो क्याम्पेनविरुद्ध जनादेश आएपछि राजीनामा दिने घोषणा गरेका छन् । प्रधानमन्त्री कार्यालय टेन डाउनिङ स्ट्रिटबाहिर सम्बोधनमा प्रधानमन्त्री क्यामरुनले भने, ‘बेलायती जनताको चाहनालाई सम्मान गर्नुपर्छ ।’ उनले अबको तीन महिनाभित्रमा आफू प्रधानमन्त्रीबाट बाहिरिने घोषणा गरेका हुन् । उनले अब बेलायतमा ‘नवीन नेतृत्व’ आवश्यक रहेको पनि बताए । राजीनामा दिने विषयमा बेलायती महारानीलाई जानकारी गराइसकेको उनले बताए । आगामी अक्टोबरमा हुने कन्जरभेटिभको कन्फरेन्सले नयाँ प्रधानमन्त्री चुन्नेछ । बेलायती जनमतसंग्रहपछि त्यसको तरंग संसारभर फैलिएको छ । युरोपेली युनियन, महाशक्ति अमेरिका, दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र चीनदेखि संसारका धेरै देशले यसबारे प्रतिक्रिया जनाएका छन् । अमेरिकी राष्ट्रपति बाराक ओबामाले शुक्रबार विज्ञप्ति जारी गरेर आफूले बेलायती जनताको निर्णयको सम्मान गर्ने बताएका छन् । ‘बेलायती जनताको निर्णयको हामी सम्मान गछौं’ ओबामाले भनेका छन्, ‘दुई देशबीचको सम्बन्ध भविष्यमा अझ बलियो हुनेछ ।’ रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले बेलायत युरोपेली युनियनबाट बाहिरिने निर्णयसँगै सुरक्षा र आप्रवासनका विषयमा थप चासो बढाएको बताएका छन् । उनले बेलायत बहिर्गमनको रुससँग सकारात्मक र नकारात्मक दुवै प्रभाव रहने पनि उल्लेख गरेका छन् । युरोपियन काउन्सिलका अध्यक्ष डोनाल्ड टस्कले अनिश्चिततामा लामो समय रहन नहुने भन्दै यसैको निर्णय आएको बताएका छन् । युरोपेली संसद्का प्रमुख मार्टिन सुल्जले बेलायत अब इयूमा नफर्कने बताएका छन् । चीनको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता हुवा चुनयिङले बेलायती जनताको निर्णयको आफूहरूले सधौ सम्मान गर्ने बताएका छन् । उनले चीन र बेलायतबीचको सम्बन्ध राम्रो रहेको भन्दै भविष्यमा नयाँ समझदारी गरेर अघि बढ्ने बताए । स्वतन्त्रताको दिन युके इन्डिपेन्डेन्स पार्टी (युकेआइपी)का नेता नाइजल फराजले परिणामको स्वागत गर्दै यसलाई बेलायतको ‘स्वतन्त्रताको दिन’को संज्ञा दिए । विगत दुई दशकदेखि इयूबाट अलग हुनुपर्ने पक्षमा अभियान चलाएका फराजले २३ तारिखलाई स्वतन्त्रता दिवसका रूपमा इतिहासले स्मरण गर्ने आशा व्यक्त गरे । ‘यो सभ्य जनताको विजय हो,’ उनले भने । इयूका अन्य राष्ट्रहरू पनि सदस्यता त्याग्ने सोचमा रहेका उनले दाबी गरे । बेलायतले इयूबाट बाहिरिएपछि विश्वमै ठूलो सफलता देखाउने उनले दाबी गरे । अरू राष्ट्र पनि बाहिरिने संकेत बेलायतमा इयू त्याग्ने पक्षमा मतदान भएसँगै अन्य सदस्य राष्ट्रका राजनीतिक दलहरूले इयूबाट बाहिरिने पक्षमा मतदान गर्नुपर्ने आवाज उठाएका छन् । फ्रान्स, नेदरल्यान्डलगायतका राष्टमा पनि इयूबाट बाहिरिनुपर्ने आवाज बढेको छ । ‘स्वतन्त्रताका लागि विजय’ भन्दै फ्रान्सको पनि जनमत संग्रहमार्फत निर्णय लिने अधिकार भएको त्यहाँको नेसनल फ्रन्टकी नेता म्यारिन ली पेन बताउँछिन् । डचका आप्रवासी विरोधी राजनीतिज्ञ गिर्ट विल्दर्सले अब नेदरल्यान्ड पनि नेक्जिट (इयूबाट नेदरल्यान्ड बाहिरिने) भोटका लागि योग्य भएको बताए । संकटको सम्भावना अब इयूविनाको बेलायतको भविष्यका बारेमा विभिन्न विश्लेषण हुन थालेका छन् । लेबरका युरोप मामिलासम्बन्धी पूर्वमन्त्री किथ भाजले बेलायती जनताले भावनामा बगेर इयू त्याग्ने पक्षमा मतदान गरेको बताए । निर्णयले बेलायती जनताले गम्भीर आर्थिक संकट सामना गर्नुपर्ने उनले चेतावनी दिए । ‘यो निर्णयले बेलायतलाई बर्बादीतर्फ धकेल्नुका साथै समग्र युरोपलाई नै असर गर्छ,’ उनले भने । यस निर्णयले इयूमा दूरगामी असर पार्ने उनको भनाइ छ । निर्णयले इयूलाई नै दीर्धकालीन असर पार्न सक्ने युनियनका नेताले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।