सामाजिकमा डी र ई ल्याउनेले के गर्ने ?

काठमाडौं, १० असार । कक्षा ११ मा विज्ञान, व्यवस्थापन, मानविकी र शिक्षाका सबैजसो विषय अध्ययन गर्न एसएलसीमा सामाजिक विषयमा डी प्लस ल्याउनै पर्ने हुन्छ । डी र ई ल्याउने विद्यार्थीले ११ मा भर्ना हुन पाउँदैनन् । आजको कान्तिपुर दैनिकमा खबर छ – नियमित र आंशिक गरी ५ लाख ८८ हजार १ सय ५२ विद्यार्थीले एसएलसी दिएकोमा १ लाख ८५ हजार ५ सय ६४ जनाले सामाजिकमा डी र ई ग्रेड मात्रै ल्याएका छन् । त्यसमा नियमिततर्फ १ लाख १२ हजार ३६ र एक्जाम्टेडतर्फ ७३ हजार ५ सय २७ छन् । उनीहरू कक्षा ११ मा विज्ञान, व्यवस्थापन, मानविकी र शिक्षामा भर्ना हुन पाउँदैनन् । यस्ता विद्यार्थीका लागि अब दुई विकल्प छन् । पहिलो, सीटीईभीटीको प्राविधिक विषय रोज्ने । दोस्रो, अर्को वर्ष फेरि १० कक्षाको परीक्षा दिने । पहिलो विकल्प रोज्नेले पनि सहजै भर्ना पाउन मुस्किल छ । किनभने प्राविधिक शिक्षा तथा व्यावसायिक तालिम परिषद् (सीटीईभीटी) सित यस्ता २४ हजार विद्यार्थीलाई मात्रै पढाउने क्षमता छ । परिषद्का सदस्यसचिव रामहरि लामिछाने भन्छन्, ‘क्षमता बढाउन मन्त्रालयसँग छलफल भइरहेको छ ।’ सीटीईभीटीले बुधबार टीएसएलसीको प्रवेश परीक्षाको फाराम वितरणको विज्ञापन गरिसकेको छ । सीटीईभीटीले कम जीपीए र विषयगत ग्रेड ल्याउने विद्यार्थीलाई १८ महिने टीएसएलसी कोर्समा अध्ययन गराउने घोषणा गरेको छ । यसअघि सीटीईभीटीले एसएलसी पास हुने विद्यार्थीलाई पढाउने १५ र फेल हुनेलाई पढाउने २९ महिने कोर्सलाई समायोजन गरेर १८ महिने बनाउने निर्णय गरेको छ । सीटीईभीटीका अनुसार १५ महिने कोर्स पढाउने ३ सय ३ संस्थामा २१ हजार २ सय ९० विद्यार्थी भर्ना क्षमता छ । त्यस्तै २९ महिने कोर्स पढाउने ६८ संस्थामा ३ हजार ३ सय १५ विद्यार्थी भर्ना क्षमता छ । दुवै संस्थालाई समायोजन गर्दा यस वर्ष २४ हजार ६ सय ५ विद्यार्थी मात्रै अध्ययन गर्न सक्छन् । न्यूनतम २ जीपीए तथा अंग्रेजी, गणित र विज्ञानमा सी ल्याउने साढे १६ हजार विद्यार्थीले तीनवर्षे डिप्लोमा अध्ययन गर्ने अवसर पाउँछन् । ०९०१०१९० ‘ओ’ सिम्बल नम्बर रहेकी ६१ वर्षीया ज्वाला विष्टले एसएलसीमा १।३५ जीपीए ल्याएकै कारण कक्षा ११ मा भर्ना नपाउने भन्दै प्राविधिकमा सहजै पढ्न पाउने व्यवस्था गरिदिन आग्रह गरिन् । ०४०१६६२ एन सिम्बल नम्बरकी अर्की विद्यार्थीले जीपीए १।६० ल्याएकी छन् । व्यवस्थापन पढ्न गणितमा सी ग्रेड हुनुपर्छ । यी विद्यार्थीको गणितमा ‘ई’ मात्रै छ । मानविकीमा पनि अधिकांश विषय पढ्न सामाजिक र गणितमा डी प्लस ग्रेड हुनुपर्छ । तर, उनको सामाजिकमा ‘डी’ ग्रेड मात्रै छ । शिक्षा समूहको ऐच्छिक विषय पढ्न सामाजिकमा कम्तीमा डी प्लस अनिवार्य गरेको छ । त्यसैले उनले पनि कक्षा ११ मा भर्ना पाइनन् । उनले कुनै सरकारी अधिकारीहरूलाई आफूले कक्षा ११ मा भर्ना नपाएको गुनासो गरे प्राविधिक विषय पढ्न सुझाव दिन्छन् । शिक्षामन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलले पनि ११ कक्षामा भर्ना नपाउने विद्यार्थीले प्राविधिक विषय अध्ययन गर्न पाउने आश्वासन बाँडेका छन् । तर, सामाजिक, गणितलगायत विषयमा कमजोर भएकै कारण कक्षा ११ मा भर्ना हुन नपाउने करिब दुई लाखभन्दा बढी छन् । शिक्षामन्त्री पोखरेलले अहिले भएका संस्थामै कोटा थपेर वा नयाँ सञ्चालन गर्न दिएर भए पनि क्षमता बढाउने बताए । यस विषयमा एक साताभित्र सीटीईभीटीको बैठकले निक्र्योल गर्ने उनले जनाए । प्रवेश परीक्षा दिनैबाट वञ्चित यसैबीच राजधानीका केही विद्यालयले आफूखुसी मापदण्ड बनाएर कक्षा ११ मा भर्ना हुनुअघि लिने प्रवेश परीक्षाबाट वञ्चित गराएका छन् । उच्च माध्यमिक शिक्षा परिषद्ले कक्षा ११ मा विज्ञान समूह अध्ययन गर्न २।० जीपीए र अन्य समूहमा १।६ जीपीए तोकेको छ । अनिवार्य विषयमा कम्तीमा डी प्लस ल्याउनुपर्ने आधार बनाएको छ । तर, काठमाडौं, भक्तपुर र ललितपुरका केही विद्यालयहरूले परिषद्ले बनाएको भर्ना आधारलाई लत्याउँदै आफूखुसी नियम बनाएर परिषद्ले तोकेको योग्यता पुगेका विद्यार्थी प्रवेश परीक्षा दिनबाट समेत वञ्चित भएका हुन् ।