एक वर्षमै फर्काइँदै ‘फोर्स कमान्डर’

काठमाडौं । संयुक्त राष्ट्रसंघले सबैजसो शान्ति मिसनमा नियुक्त भएका नेपाली फोर्स कमान्डरको म्याद दुई वर्ष थप गर्दै आए पनि यसपटक एक वर्षमै फिर्ता पठाउँदै छ । सिरियाको गोलानहाइटमा खटिएका फोर्स कमान्डर रथी पूर्णचन्द्र थापाको म्याद नथपिने भएको छ ।

नयाँपत्रिका दैनिकमा समाचार छ– राष्ट्रसंघले म्याद नथप्ने भएपछि थापा आगामी माघमा स्वदेश फिर्ता हुने भएका छन् ।

सिरियास्थित ‘युनाइटेड नेसन्स डिसइन्गेजमेन्ट अब्जर्भर फोर्स (अनडोफ)का लागि संयुक्त राष्ट्रसंघले नयाँ कमान्डरका लागि ‘ग्लोबल भ्याकेन्सी’ मागेको छ । यसका लागि राष्ट्रसंघले प्रतिस्पर्धी उम्मेदवार पठाइदिन नेपाली सेनालाई पनि औपचारिक रूपमा आग्रह गरेको छ । कामको मूल्यांकन हेरेर राष्ट्रसंघले नेपाली कमान्डरको पदावधि तीन वर्षसम्म थप गरेकोमा यसपटक रथी थापाको पदावधि एक वर्षमै सीमित गरेको हो ।

सैनिक स्रोतका अनुसार रथी थापाको कार्यक्षमतामाथि विश्वस्त हुन नसक्दा राष्ट्रसंघले म्याद नथपेको हो । ‘फोर्स कमान्डर रहनुभएका रथी थापा फागुनमा स्वदेश फिर्ता हुनुहुन्छ, राष्ट्रसंघले नयाँ कमान्डरको भ्याकेन्सी आह्वान गरेको छ र उपयुक्त उम्मेदवार पठाउन आग्रहसहितको चिठी आएको छ,’ प्रधानसेनापति राजेन्द्र क्षत्री निकटस्थ स्रोतले नयाँ पत्रिकासँग भन्यो, ‘अहिलेसम्म हाम्रो फोर्स र कमान्डरको कार्य राष्ट्रसंघको मूल्यांकनमा राम्रो थियो, यसपटक किन कमान्डरको म्याद थप नहुने भयो भन्नेबारेमा बुझ्दै छौँ ।’

थापा नेपाली सेनाका क्षमतावान् कमान्डर मानिन्छन् । राष्ट्रसंघमा महासचिव वान की मुनले नियुक्त गरेपछि थापाले २५ माघदेखि फोर्स कमान्डरको कार्यभार सम्हालेका थिए । उनको एक वर्ष २४ माघमा सकिँदै छ । थापालाई नेपाली सेनाले फिर्ता बोलाएको नभएर राष्ट्रसंघ आफैँले म्याद नथपेर स्वदेश पठाउन लागेको हो । उनी गत वर्ष उपरथी भएका वेला विश्वव्यापी प्रतिस्पर्धाका आधारमा फोर्स कमान्डर नियुक्त भएका थिए । केही महिनाअघि रथी नियुक्त भएका थापाले दसैँअघि काठमाडौं आउँदा दज्र्यानी चिह्न लगाएका थिए ।

सोही मिसनमा ०६१ मा फोर्स कमान्डर भएका पूर्वरथी बालानन्द शर्माको कार्यकाल राष्ट्रसंघले दुई वर्ष थपेको थियो । उनी ०६३ सम्म फोर्स कमान्डर रहेर स्वदेश फर्किएका थिए । फोर्स कमान्डरको एकवर्षे करार भए पनि उनको कार्यक्षमता मूल्यांकन गरेर राष्ट्रसंघले म्याद थप्ने गरेको शर्माले बताए । ‘सामान्यतया पहिलो वर्ष सन्तोषजनक काम भएन भने कमान्डरको म्याद थपिँदैन, सन्तोषजनक भयो भने दोस्रो वर्ष थपिन्छ,’ शर्माले नयाँ पत्रिकासँग भने, ‘अहिले के भएको छ, मेरो जानकारीमा छैन ।’

थापाअघि उक्त मिसनका फोर्स कमान्डर भारतीय सेनाका रथी इकबल सिंहको कार्यकाल एक वर्ष थपिएको थियो । २०१२ अगस्टदेखि सिंह फोर्स कमान्डर थिए भने त्यसपछि थापाले सम्हालेका हुन् । सैनिक प्रवक्ता सहायकरथी ताराबहादुर कार्कीले रथी थापाको कार्यकालका विषयमा राष्ट्रसंघ स्वयंले निर्णय गर्ने उल्लेख गर्दै त्यसबारे जानकारी नभएको प्रतिक्रिया थिए ।