प्रचण्ड र ओलीको गोप्य वार्तालापपछि यसरी बन्यो ६ प्रदेशको नयाँ प्रस्ताव

काठमाडौं । सोमबार साँझ एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र उमाओवादी अध्यक्ष पूस्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’बिच भएको गोप्य भेटवार्तापछि संविधान निर्माणको कोर्सले एकाएक गति लिने संकेत गरेको छ  । सिमांकन र धर्म निरपेक्षता टुङ्ग्याएर मात्रै संविधान घोषणा गनुपर्ने नयाँ प्रस्ताव गरेर प्रकृया लम्ब्याउने र संविधान निर्माण नगरी सरकार छोड्नुनपर्ने निष्कर्षमा देखिएको कांग्रेसको योजनालाई प्रचण्ड र ओलीले चकनाचुर पार्ने अवस्था सिर्जना भएको हो । सोही छलफल र सल्लाह अनुसार मंगलबार सिंहदरबारमा दिनभर बसेको राजनीतिक संवाद तथा सहमति समितिको बैठकमा सिमांकनको विषय टुङ्ग्याउन १६ बुँदे सहमतिमा भनिएको ८ प्रदेशलाई घटाएर ६ प्रदेशमा जाने प्रस्ताव गरेपछि दलहरु सहमतिको नजिक पुगेका हुन् । १६ बुँदेपश्चात् जनताको सुझाव समेटेका दलहरुले सिमांकन, धर्मनिरपेक्षता तथा नागरिकताजस्ता विषयहरु सल्ट्याएरमात्रै संविधान जारी गर्न जनताको सुझाव आएको भन्दै सत्तारुढ दल नेपाली कांग्रेसले सिमांकन टुङ्ग्याउनुपर्ने नयाँ प्रस्ताव गरेको थियो । तर प्रस्तावलाई अर्को सत्तारुढ दल नेकपा एमालेले कांग्रेसले सरकार नछोड्ने चालका रुपमा प्रयोग गर्न थालेको आंशका गरेपछि संविधान निर्माणको काम भाँडिएको आँकलन सर्वत्र थियो । सिमांकन, धर्मनिरपेक्षता तथा नागरिकताका विषय टुङ्ग्याउन भन्दै कांग्रेसले संविधान जारी गर्न ढिला गरेपछि भड्किएका एमाले अध्यक्ष ओली र प्रधानमन्त्री सुशिल कोइरालाबिचको सम्बन्ध पछिल्लो समय निकै तिक्ततापूर्ण रह्यो । नजिकिँदै गएको कांग्रेस महाधिवेशनलाई लक्षित गरी सत्ता लम्ब्याउने धुनमा कांग्रेस लागेको आशंका गरेको एमाले/एमाओवादीले मंगलवार भएको छलफलमा ६ प्रदेशको नयाँ प्रस्ताव पेश गरेपछि यस्तो सम्भावना बढेको हो । १६ बुँदे अघि नेपाली कांग्रेसले लिएको ६ प्रदेशको अडानमा नै गएर सहमति खोजेपछि नयाँ संविधान साउन मसान्ताभित्रै जारी गर्न सकिने बुझाईमा एमाओवादी तथा एमाले नेताहरु पुगेका हुन् । ६ प्रदेशमा जाँदा सिमांकन टुङ्ग्याउन पनि जटिल नहुने उनीहरुको बुझाई छ । मंगलबार सिमांकनका केही मोडलहरुमा छलफल भएको एमाओवादी नेताले बताए । पूर्व र पश्चिमका केही जिल्लाहरुमा देखिएको विवाद हल गर्न ती जिल्लाहरुलाई माथिको पहाडी प्रदेशसँग जोड्नेगरी छलफल चलेको स्रोतले बतायो । धर्मनिरपेक्षतालाई थप र स्पष्ट व्याख्या गर्ने, नगरिकतामा बा वा आमा कायम गर्ने गरी सहमति जुट्न लागेको नेताहरुले बताएका छन् । सोमबार साँझ एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र एमाओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ बिच भएको झण्डै ४ घण्टा लामो तर गोप्य भेटघाटमा यस्तो नयाँ प्रस्ताव तयार भएको थियो । यति एयरलाइन्सका मालिक आङछिरिङ शेर्पाको घरमा भएको भेटघाटमा  कांग्रेसको सरकार नछोड्ने चालबाजीलाई परास्त गर्न यस्तो प्रस्ताव ल्याइएको स्रोतको दाबी छ । मंगलबार भएको छलफल नब्रिगिए बुधबार साँझसम्म दलहरुले नयाँ सहमति गर्नेछन् भने साउन मसान्तभित्रै नयाँ संविधान जारी गर्ने मितिसमेत तोकिनेछ  । तर, असन्तुष्ट मधेशवादी दल, वैद्य नेतृत्वको माओवादीलगायतका जनजाति तथा दलितहरुको असन्तुष्टीका बारेमा दलहरुले खास छलफल गरेका छैनन् । माथि भनिएजसरी विवाद हल गरिँदा पनि असन्तुष्ट दलहरुको एजेण्डाको सम्बोधन भने हुने छैन । यो विवाद कांग्रेस, एमाले, एमाओवादी र फोरमको मात्रै हो । असन्तुष्ट मधेशी तथा जनजातिको होइन । १६ बुँदेका सहयात्रीहरु बिच देखिएको विवाद हल हुँदामात्रै संविधान निर्माणको विषय टुंगिने ग्यारेन्टी भने हुँदैन । मुख्य दलहरुबिच भएको भनिएको नयाँ सहमतिको सम्भावनाबारे असन्तुष्ट दलहरुको प्रतिकृया आइसकेको छैन ।