भूकम्पपछि नुवाकोटमा मानव बिक्री बढ्यो

४ असार, नुवाकोट । भूकम्पपछिको अस्तव्यस्तताको फाइदा उठाउँदै मानव तस्करले नुवाकोटको ग्रामीण भेगका किशोरी तथा बालबालिकालाई बिक्रीका लागि भगाउन थालेका छन् । सार्वजनिक भएको तथ्याङ्कअनुसार नुवाकोट जिल्लाका तीनजनालाई दलालले भारतमा बिक्रीका लागि पु¥याइसकेका छन् भने पाँचजना बालिकाको काठमाडौँबाट उद्धार गरिएको छ । धर्म पुत्रपुत्री राख्ने र बालगृहमा आश्रय दिने बहानामा धेरै बालबालिका हराइरहेका छन् । भूकम्पपछि विभिन्न ठाउँबाट उद्धार गरिएका ४०० बालबालिकामध्ये २१५ जना हराइरहेका छन् । यी बेचिएका हुनसक्ने प्रहरी तथा केन्द्रीय बालकल्याण समितिको आशङ्का छ । त्यसमा नुवाकोटका बालिका पनि अधिकांश रहेको मानव बिक्रीविरुद्धको अभियानमा सक्रिय सामाजिक संस्था कार्नेट नेपालको नुवाकोट क्लस्टरका टिमलिडर पुरुषोत्तम डोटेलले बताएका छन् । उनका अनुसार गाउँगाउँमा सहयोग र राम्रो रोजगारीको प्रलोभन दिएर बालिका तथा युवती भगाउनेको सक्रियता बढेको छ । विशेषगरी नुवाकोटको दुर्गम क्षेत्र र तामाङ बसोबास रहेको गाउँमा मानव तस्करको सक्रियता रहेको डोटेलले बताएका छन् । वैशाख १२ को भूकम्पयता सिन्धुपाल्चोक र नुवाकोटबाट भारतको उत्तरप्रदेश र मुम्बइका कोठीमा लगेर बेचिएका १५ युवती फेला परेपछि भूकम्पमा परिवार र घरबार गुमाएका किशोरी र युवतीलाई मानव तस्करले सहजै सीमा कटाएको पुष्टि भएको हो । भुइँचालोपछि नुवाकोटको शिखरबेंशी गाउँ विकास समितिबाट तीनजना किशोरी हराएका छन् । दुई साताअघि घरबाट हराएका १६ वर्षीया दुई जना र १८ वर्र्षीया एक जनालाई मानव तस्करले भारतमा बिक्रीका लागि पु¥याइसकेको अनुमान गरिएको छ । हराएकामध्ये तामाङ समुदायका तीन किशोरीमा एक जना विवाहित र दुई जना अविवाहित रहेका छन् । शिखरबेंशी गाउँ विकास समिति वडा नं ८ सेराङका हस्तबहादुर तामाङ आफ्नो छोरी, भाइको छोरी र छिमेकीको बुहारी हराएको बताउँछन् । उनले हराएकाको खोजीकार्य स्थानीयस्तरमा व्यापक पारेपनि पत्तो लाग्न नसकेको बताए । शिखरबेंशीबाट हराएका किशोरीको जानकारी बाहिर आएपनि थुप्रै गाउँका घटना अझै बाहिर आइसकेका छैनन् । दुई साताअघिमात्रै नुवाकोटबाट बिक्रीका लागि हिँडाइएका पाँचजना बालिकाको काठमाडौँको थानकोट नाकाबाट उद्धार गरिएको थियो । नुवाकोट क्षेत्र नं २ का विभिन्न गाउँ विकास समितिका ती बालिकालाई भारत लैजाँदै गर्दा बसबाट नाकामा उद्धार गरिएको र उनीहरु अहिले संरक्षणमा रहेको जिल्ला बालकल्याण समिति नुवाकोटकी बाल अधिकार अधिकृत अनिता थापा बताउँछन्  । झन्डै ५० वर्षदेखि मानव बेचविखनजस्तो जघन्य अपराध हुँदै आएको नुवाकोटमा पछिल्ला वर्षमा तुलनात्मक रुपमा कमी आएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय नुवाकोटको रेकर्डले देखाएको छ तर यो प्राकृतिक विपत्तिपछि समुदायमा आएको उथलपुथलका कारण फेरि समस्या सुरु भएको छ । यसरी प्रभावकारी ढङ्गबाट नियन्त्रणमा आउन नसकेको अपराध न्यूनीकरण हुनेमा शङ्का उठ्न थालेको छ । यसप्रकारको मानवीय विपत्तिमा बढ्ने आपराधिक कार्य नियन्त्रणका लागि सचेतनामात्र नभई गाँस, बाँस र कपासको सुनिश्चतता हुनु जरुरी रहेको टिम लिडर डोटेलको तर्क रहेको छ ।