नियान्डर्थल मानव पनि कलाकार थिए, यस्तो छ ६४ हजार बर्ष पूरानो तस्विर

[caption id=\"attachment_177141\" align=\"alignleft\" width=\"750\"] माल्ट्राभिएसो गुफामा नियान्डर्थल मानवको हत्केलाका छाप [/caption] उनीहरू निर्मम थिए भन्ने परम्परागत मान्यताविपरीत नियान्डर्थल मानवहरू कलाकार भएको सङ्केत प्राप्त भएको छ । \'साइन्स\' जर्नलमा प्रकाशित एउटा शोधका अनुसार आधुनिक मानव युरोपमा पुग्नुभन्दा २०,००० वर्षअगाडि नै ती आदिमानवले स्पेनका गुफाहरूमा चित्र कोरेका थिए । उनीहरूले रङ्ग्याइएका सिपीहरू गहनाका रूपमा प्रयोग गरेको हुनसक्ने देखिएको छ । कला \'होमो सेपिएन्स्\' अर्थात् आधुनिक मानव प्रजातिको विशेषता हो भन्ने पुरानो मान्यता थियो । गुफामा पाइएका चित्रहरूमा नियान्डर्थल मानवका हत्केलाका छाप, ज्यामितीय आकृतिहरू र राता वृत्तहरू छन् । ती चित्रहरू ७०० किलोमिटरभित्र रहेका ला पासिएगा, माल्ट्राभिएसो र आर्दालसमा पाइएका हुन् । [caption id=\"attachment_177142\" align=\"alignnone\" width=\"750\"] ला पासिएगामा भेटिएको भर्‍याङजस्तो देखिने यो चित्र ६४,००० वर्ष पुरानो हो[/caption] शोधकर्ताहरूले \'युरेनिअम-थोरिअम डेटिङ\' विधि प्रयोग गरेर ती चित्रहरू बनाइएको समय निर्धारण गरेका हुन् । यो विधिले चित्रमाथि बनेका खनिज पदार्थको पत्रमा रेडिओधर्मी क्षयपश्चात् बाँकी रहेको युरेनिअमको मात्रा मापन गरिएको थियो । यसो गर्दा ती गुफा चित्र कम्तीमा ६५,००० वर्ष पुराना भएको निष्कर्ष निस्कियो। आधुनिक मानवहरू भने युरोपमा लगभग ४५,००० वर्षअगाडि मात्र पुगेका हुन् । यसको अर्थ के हुन्छ भने ती पुरापाषाणयुगीन कला आधुनिक मानवको नातेदार नियान्डर्थल आदिमानवहरूले बनाएका हुन् । त्यति बेला उनीहरू मात्रै युरोपमा बस्दथे । तर शोधकर्ताहरूले ती आदिमानवहरूले बनाएका कलामा अमूर्त अभिव्यक्ति मात्र भेटेका छन् । उक्त शोधका सहलेखक एवम् साउथह्याम्पटन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक आलिस्टर पाइकले भने, \'उन्नाइसौँ शताब्दीमा उनीहरूको जीवावशेष पहिलोचाटि भेटिएदेखि नै नियान्डर्थलहरूलाई क्रूर र असभ्य, कलाहीन र सङ्केत गर्न असक्षम भनेर चित्रित गरिएको थियो। र यीमध्ये केही धारणा आज पनि कायम छन् ।\' \'नियान्डर्थलहरूको आचरण कत्तिको मानवको जस्तै थियो भन्ने विषयमा गम्भीर बहस भएको छ। हाम्रो शोधको निष्कर्षले त्यो बहसमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउने छ ।\' [caption id=\"attachment_177143\" align=\"alignnone\" width=\"750\"] जिब्रल्टरमा सन् २०१४ मा भेटिएको भित्तामा खोपिएको आकृति पनि नियान्डर्थलले बनाएको विश्वास गरिन्छ[/caption] यो शोधमा संलग्न नभएका लन्डनको न्याचुरल हिस्ट्री म्युजिअमका प्राध्यापक क्रिस स्ट्रिङ्गरका अनुसार नियान्डर्थलले बनाएका भन्ठानिएका सङ्केतबारे पहिला गरिएका केही टिप्पणीहरूमा समयबारे अन्योल थियो । अथवा ती नियान्डर्थल र आधुनिक मानवको सहअस्तित्व भएको समय अर्थात् ४०-६० हजार वर्षअगाडिका थिए । \'अर्थात् ती सङ्केतहरूको श्रेय आधुनिक मानवलाई अथवा आधुनिक मानवको नियान्डर्थलमाथिको प्रभावलाई दिन सकिन्छ ।\' स्ट्रिङ्गरका अनुसार यो नयाँ शोधले नियान्डर्थल साङ्केतिक वा कलापूर्ण अभिव्यक्ति गर्न समर्थ थिए भन्ने स्पष्ट पार्छ । उनले भने, \'नियान्डर्थल र हाम्रा आचरणमा हुने भन्ठानिएको अन्तर थप साँघुरिएको ।\' तर उनीहरूले बनाएको मानिस वा पशुहरू नै देखिने कुनै लाक्षणिक कलाको स्पष्ट उदाहरण नभएको भनेर तर्क भने गर्न सकिएला, उनले भने । प्रा पाइकले भने \'अर्को महत्त्वपूर्ण प्रश्न के हो भने: के नियान्डर्थलहरूले लाक्षणिक कला बनाउँथे ? हामीले हत्केलाको छाप पायौँ, हामीले प्रशस्तै राता थोप्लाहरू पायौँ र हामीले यी रेखाहरू पायौँ । हामी उनीहरूले सिकार गर्ने पशुहरूको चित्र छ कि भनेर जान्न चाहन्छौँ ।\' बीबीसी