एमालेलाई संशोधन, मधेशी मोर्चालाई चुनाव किन भयो घाँडो ?

काठमाडौं, ११ फागुन । प्रमुख प्रतिपक्ष दल नेकपा एमालेले संविधान संशोधन प्रक्रियालाई अघि नबढाउन निकै कसरत ग¥यो । मुलुकले चुनावबाट मात्र निकास पाउने एमालेको भनाई कत्तिको उपयुक्त होला ? तयसोत एमालेले अहिलेको सरकारले संविधान संशोधन नभई चुनाव गर्नुपर्ने तर्क गरिरहेको छ । तर पछिल्लो समय एमाले  संशोधन प्रक्रियामा लचिलो हुने संकेत गरेको गरेको छ । त्यसोत मधेशी समुदायको मागलाई सम्बोधन गर्नुपर्ने भन्दै सरकारलाई मधेशी मोर्चाले संविधान संशोधन गर्नुपर्ने अडान राखेको छ । ९ गते राति सरकारले स्थानीय तहको चुनावको मिति घोषणा ग¥यो । त्यसलाई मोर्चाले ठाडै अस्विकार ग¥यो । लगत्तै मोर्चाले आन्दोलनका कार्यक्तमहरु सार्वजनिक ग¥यो । अहिले मधेशका जिल्लाहरुमा आन्दोलन गरिरहेको छ । कतै मसाल जुलुस, कतै प्रधानमन्त्री त बन्दको आव्हान मोर्चाले गरिरहेको छ । सरकारले स्थानीय तहको चुनावको मिति घोषणा गर्नुअघि मोर्चाको नेताहरुसँग प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले ‘वान टु वान’ छलफल गरे । त्यसपछि मोर्चाको नेताहरुसाग प्रचण्डले सयुक्त छलफल गरे । छलफलमा प्रचण्डले भनेका थिए ‘चुनावको विकल्प छैन ।’ चुनावको मिति तत्काल घोषणा नभए तोकिएको समयमै तीन तहको निर्वाचन गर्न नसकिने भयो । अब चुनावको मिति घोषणा गर्न सघाउनुस्, लगत्तै ससदबाट संशोधन प्रक्रिया अगाडी बढाउनेछ । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले यी कुरा बताईरहँदा मोर्चाका नेताहरुले सुनिरहे । र, मोर्चा नेताहरुले लगत्तै जवाफ दिए ‘संशोधनको विकल्प छैन प्रधानमन्त्री ज्यू ।’ प्रधानमन्त्रीले आफ्नो कुरा सुनाएपछि मोर्चा पनि के कम उसले पनि आफ्नो गुनासो सुनाउन पछि परेनन् । मोर्चालाई जसरी हुन्छ संशोधन गर्नैपर्छ । संशोधन विना मधेश केन्द्रीत दलहरुले चुनावको आफ्नो साख गिराउने निश्चित छ । त्यसैले चुनाव भन्दा अघि मोर्चाले जसरी हुन्छ संविधान संशोधन गर्नैपर्ने अडान कायम छ । मधेशका जिल्लाहरुमा मधेशी दलहरु भन्दा कांग्रेस, एमाले, माओवादी केन्द्र र नयाँ शक्तिको प्रभाव छ अहिले । मोर्चाबाहेकका दलहरुको मधेशमा प्रभावका कारण पनि चुनाव अघि नै संशोधन गरी हाम्रो कारण संविधान संशोधन भएको भन्ने मधेशी जनतालाई देखाउन मोर्चालाई संशोधनमा ‘तुरुप’ फ्याँकि रहेको छ । ०७० सालको दोस्रो संविधानसभा चुनावमा मधेशी जिल्लाहरुमा मधेश केन्द्रीत दलहरुको भन्दा एमालेले बढी सिट ल्याएको । एमालेले ४० सिट मधेशका जिल्लाहरुबाटै ल्याएको छ । तरपनि एमालेले संशोधन तत्काल चाहिरेको छैन् । आखिर किन एमालेले संशोधन चाहेको छैन् ? एमाले लामो समयपछि सत्ता बाहिर छ । आफु सत्तामा भएर मधेशी जनताको पक्षमा संशोधन गरौं भन्ने एमालेको भित्रि मनसाय छ । अहिले माओवादी केन्द्र र कांग्रेसको सत्ता भएका कारण संशोधनको जस आफुहरुले नपाउने उसको बुझाई छ । एमाले सत्तामा गएपछि मात्र संशोधन गर्ने एमालेको रणनीतिलाई कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा र माओवादीका केन्द्रका अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले बुझेकै कारण जसरी हुन्छ संविधान संशोधन गरेरै छाड्ने रणनीतिमा छन् । स्थानीय तहको चुनावको मिति घोषणा गरे लगत्तै संशोधन प्रक्रियालाई अगाडी बढाउने कांग्रेस–माओवादीको मौखिक सहमति नै छ ।