‘लकडाउन’मा गर्भवतीले कसरी रहने सुरक्षित : यस्ता छन् चिकित्सकका सुझाव

काठमाडौं । कीर्तिपुरकी मुना राउत गर्भवती भएको ९ महिना भयो तर कोरोना सङ्क्रमणको भय र एकान्त बास (लकडाउन) को अवस्थाले उनी चिन्तित छिन् । वैशाखको
अन्तिम साता सुत्केरी हुने मिति चिकित्सकले दिएका छन् । ९ महिना लागेपछि दिएको मितिभन्दा अघि वा पछि जुनसुकै बेला सुत्केरी हुने सम्भावना पनि चिकित्सकले औँल्याएका छन् तर अस्पतालमा सेवा र चिकित्सकको परीक्षण बन्द छ ।

आजको गोरखापत्र दैनिकमा खबर छ - दुई दिन अघिकै कुरा हो । पेट दुखेर कीर्तिपुर अस्पताल पुग्दा चिकित्सकले नै किन आएको भनेर हकारे । राउतले कोरोना भाइरस जसमा पनि हुनसक्छ, यसरी जुनसुकै बेला अस्पताल नआउनुहोस् भने भनेर सुनाए । सुत्केरी व्यथा लागेपछि मात्र अस्पताल आउनु भनेर फर्काइयो । हुन पनि गर्भवती अवस्था संवेदनशील भएकाले सङ्क्रमणको जोखिम बढी हुन्छ । चिकित्सककै सल्लाहमा काम गर्नुपर्छ । सबैतिरको बन्दले राउत जस्तै धेरै गर्भवती अन्योलमा छन् ।
आजको गोरखापत्र दैनिकमा खबर छ देशकै सबैभन्दा ठूलो परोपकार प्रसूति गृहमा समेत बहिरङ्ग सेवा बन्द छ । त्यहाँ अति आवश्यक जनरल सेवा र इमर्जेन्सी सेवा मात्र खुला छ । त्यो भनेको सुत्केरी गराउने सेवा मात्र हो । अन्य गर्भवती र बिरामीलाई पनि चिकित्सकले दिएको औषधि घरमै सेवन गर्ने र अति आवश्यक परेमा मात्र अस्पताल आउन भनिएको छ ।

कोरोनाको सङ्क्रमण रोक्न सरकारी आदेश अनुसार अन्य अस्पतालले पनि बहिरङ्ग सेवा बन्द गरेका छन् । आकस्मिक कक्ष मात्र चलेको छ ।

प्रसूति गृहमा मात्र दैनिक दुई सयभन्दा बढी बहिरङ्ग सेवामा महिला गर्भ परीक्षणका लागि आउँथे । यहाँ दैनिक ७० जनाभन्दा बढी सुत्केरी हुनेगर्छन् । पाटन अस्पतालमा दैनिक १५ जना सुत्केरी हुन्छन् । चितवनकै भरतपुर अस्पतालमा पनि दिनको ३० जनाभन्दा बढी सुत्केरी हुने गर्छन् ।

गर्भवती मात्रै होइन सुत्केरीलाई पनि अस्पतालमा धेरै नबस्न चिकित्सक सुझाउँछन् । अरू मानिस जस्तै सुत्केरी र गर्भवतीलाई पनि घरमै सुरक्षित राख्नुपर्ने सुझाव स्त्रीरोग विशेषज्ञ डा। विमला मल्ल दिन्छिन् । बहिरङ्ग र अन्य सेवा बन्द भए पनि चिकित्सक र स्वास्थ्यकर्मी पनि विशेष अवस्थामा बाहेक अस्पताल र बाहिर निस्केका छैनन् ।

उनले सुत्केरी हुने बेला भएका गर्भवतीले आफू नजिक रहेको अस्पतालमै जानु राम्रो हुने बताइन् । उनका अनुसार बन्दका बेला सवारी नपाउने, जति टाढा गयो उति नै सङ्क्रमणको सम्भावना बढी हुन्छ । त्यसैले गर्भवती स्वयं र परिवारका सदस्यले पहिल्यै सुत्केरी गराउने अस्पताल, साधन र अन्य आवश्यक तयारी गर्नुपर्छ ।

लकडाउन लम्बिएको अवस्थामा गर्भवती र सुत्केरी मात्र होइनन् अन्य बिरामीलाई पनि अप्ठेरो पर्ने डा। मल्ल बताउँछिन् । उनले उच्च जोखिम वा सिकिस्त भएमा आफूसँग जँचाएको कागजपत्र बोकेर एम्बुलेन्समा सुविधा भएको अस्पताल जान सक्ने औँल्याइन् ।

यतिबेला उनलाई गर्भवती र सुत्केरीले बढी डराएर फोन गरिरहेका छन् । मल्लले तीन हप्ता बाँकी छ, एक महिना बाँकी छ, के गरौँ डाक्टर साब भनेर फोन आउने गरेको सुनाइन् । त्यसो हुँदा मल्लले शिशु पेटमा चलेको छ कि छैन भनेर सोध्छिन् । उनले शिशु चलेको छ, दुखाइ छैन, रक्तश्राव छैन भने नआत्तिनु भनेर सम्झाउँछिन् । उनी बाहिर ननिस्कनु र आराम गर्न भन्छिन् । यसैगरी डा। मल्लले पोषिलो खानासँगै दिइएको आइरन र क्याल्सियम निरन्तर गर्भवतीले सेवन गर्नुपर्ने सुझाव दिइन् ।

सामान्य मानिसमा पनि यतिबेला कतै न कतै मानसिक तनावको अवस्था छ । गर्भमा शिशु भएकी महिलामा झन् बढी तनाव हुने हुँदा त्यसलाई कम गर्न परिवारका सदस्यले मद्दत गर्नुपर्नेमा डा। मल्लको जोड छ ।