पृथ्वीनारायण शाहले कुन राज्य कहिले कब्जा गरेका थिए ?

पृथ्वीनारायण शाहलाई नेपाली इतिहासमा एक विवादित पात्रका रुपमा लिइन्छ । वि.सं. १७७९ पौष २७ गते गोरखामा जन्मिएका शाहलाई नेपाली इतिहासको रथलाई फरक दिशामा मोड्ने व्यक्तिका रुपमा समेत चित्रण गरिन्छ । आज उनीमाथि इतिहासले निकै भयानक र ठूला ठूला प्रश्नहरु तेस्र्याएको देखिन्छ । एक पक्षले उनलाई राष्ट्र निमार्ताका रुपमा चित्रण गरिरहेका छन् भने, अर्को पक्षले उनलाई नेपालमा रहेका जनजाति, दलित लगायतका समुदायप्रति अत्याचार र विभेदका अनन्त श्रृङ्खलाहरु चलाएर ती समुदायलाई युगौं पछि धकेल्ने काम गरेको भनि आलोचना भइरहेको पाइन्छ । यी बहसकाबीच, पृथ्वीनाराण शाहले राज्य विस्तार गर्ने क्रममा कुन मितिमा, कहाँ कहाँ आफ्नो गोर्खाली झन्डा गाडे ? भन्ने विवरण इतिहासकार शंकरमान राजवंशीद्धारा लिखित ‘श्री ५ बडा महाराजधिराज पृथ्वीनारायण शाहको संक्षिप्त जीवनी र जन्मकुण्डलीको व्याख्या’ बाट साभार गरिएको छ । प्रस्तुत छ, पृथ्वीनारायण शाहले गोर्खाली झन्डा गाडेका स्थान र मितिहरु ः १. वि.सं. १८०१ आश्विस १५ गते नुवाकोटमा २. वि.सं. १८११ श्रावण २७ गते नालदुममा ३. वि.सं.१८१२ श्रावण १४ गते चौबीसी सिरानचोकमा ४. वि.सं. १८१६ असार २१ गते शिवपुरीमा ५. वि.सं.१८१६ माघ १ गते काभ्रेमा ६. वि.सं. १८१८ जेठ ३० गते चौकोटमा ७. वि.सं. १८१९ भाद्र ९ गते मकवानपुरमा ८. वि.सं.१८१९ आश्विन २ गते काभे्र तिमालमा ९.वि.सं.१८१९ आश्विन २२ गते हरिहरपुरमा ११. वि.सं.१८१९ माघ १० गते मकवानपुरमा मीरकासिमसँगको युद्ध विजय १२. वि.सं.१८२० कार्तिक १० गते धुलिखेलमा १३. वि.सं. १८२३ किर्तिपुरमा १४. वि.सं. १८२४ आश्विन सिन्धुलीमा अंग्रेज किनलकसँगको युद्धमा विजय १५. वि.सं. १८२५ आश्विन १३ गते कान्तिपुरमा १६. वि.सं. १८२६ माघ १ गते भक्तपुरमा १७. वि.सं.१८२७ फागुनमा तनहुँमा १८. वि.सं.१८३० भाद्रमा चौदण्डीमा उनी वि.सं. १८३१ को हिउँदमा नुवाकोट गएका थिए । त्यहाँ केही दिन विरामी भएपछि उनको त्यहीँ मृत्यु भयो ।