सांंस्कृतिक विचलनले कमरेडको राजनीति सकियो

काठमाडौं । एकीकृत नेकपा माओवादीका नेता हेमन्तप्रकाश ओली ‘सुदर्शनको सांस्कृतिक विचलनकै कारण राजनीति सिद्धिएको छ । एकीकृत माओवादीका पोलिटब्युरो सदस्यसमेत रहेका ओली तत्कालिम मगराँत राज्य समितिका इन्चार्ज समेत थिए । एमाओवादीमा राजनीतिक दर्शनमा अग्रणी मानिने ओली जीवन दर्शनका ब्याख्याता पनि हुन् । एकीकृत माओवादीको मगरात राज्य समिति इन्चार्ज रहेकै बेलादेखि ओलीको प्रेम प्रसंगले चर्चा पाएको थियो । मगराँत राज्य समितिको कार्यालय पाल्पामा थियो । कार्यक्षेत्र मगराँत भए पनि उनी अधिकांंश समय काठमाडौंमा डेरा जमाएर बस्थे । काठमाडौंको कलंकीमा भएको ओलीको प्रेम कहानीले एकताका राम्रै चर्चा बटुलेको थियो । मगराँत राज्य इन्चार्ज ओलीको कार्यालय पाल्पा भए पनि उनी कीर्तिपुर त्याङलाफाँटमा डेरा थियो । ओलीको प्रेम कहानीसँगै त्याङ्रलाफाँटमा फ्ल्याट नै भाडामा लिएर बसेपछि पनि पार्टीमा उनको आलोचना नभएको होइन् । माओवादीले तत्कालिन जनयुद्धको समयमा धेरैलाई सांस्कृतिक विचलनमा परेको भन्दै कारबाही गरिने गरिन्थ्यो । माओवादीमा त्यस्ता अनैतिक कार्यलाई जघन्य अपराधकै रुपमा लिइन्थ्यो । तत्कालिन माओवादी अदालतले पनि बहुविवाह गर्ने तथा सांंस्कृतिक विचलनमा दोषी ठहरिए हदैसम्मको कारबाहीको फैसला गर्दथ्यो । सांस्कृतिक विचलन भन्दै जनतादेखि कार्यकर्तासम्मले श्रमशिविरदेखि माओवादी शब्दमै ‘भाटे कारबाही’ भेटे । यौन सम्बन्ध राख्नेलाई सांस्कृतिक कारबाही कम्युनिष्टहरुमा नेतादेखि कार्यकर्तासम्म कमरेड्ली भावना हुन्छ । तर कमरेड्ली भावना हुने आफ्नै महिला कमरेडमाथि कुदृष्टि लगाएपछि राजनीति पनि धरापमै पर्दथ्यो । नेताका पद खोसिन्थ्यो, कार्यकर्तालाई श्रम शिविरमा राखिन्थ्यो, जनतालाई भाटे कारबाहि भोगिन्थ्यो । त्यहीमध्येको कारबाही पछिल्लो पटक एकीकृत माओवादीका नेता हेमन्तप्रकाशले पनि भोगे । आफ्नी छोरी समानकी कार्यकर्ता अम्बिका चन्दसँगको प्रेमकै कारण नेता ओलीको राजनीति सकिएको छ । चन्द र ओली पाल्पामा छँदा बाउ–छोरीको जस्तै सम्बन्ध थियो । चन्दले नेता ओलीलाई बुवा भनेरै सम्बोधन गर्थिन । तिनै चन्दसँग अनैतिक सम्बन्ध रहेको भन्दै ओलीलाई कारबाही पनि गरियो । केही महिनाअघि मात्रै चन्दको कोखबाट ओलीको सन्तान जन्मिएपछि उनले आफ्नै कान्छी श्रीमती बनाएर घर लगे । ओलीले कान्छी भित्रएपछि पार्टीले ६ महिनाका लागि पार्टीबाट निलम्बन गरेपछि उनी घरतिर लागेका थिए । अहिले पार्टीको कारबाहीपछि पार्टीले आफ्नो राजनीति सिध्याएको भन्दै रुष्ट बनेका ओलीले अन्ततः माओवादी राजनीति नै परित्याग गरि स्वतन्त्र जीवन विताउने घोषणा गरेका छन् । अाेलकाे कुरा मात्र हाेइन, माअाेवादीका धेरै नेताहरू सांस्कृतिक कारबाहीमा परेका थिए । अहिले वैद्य माअाेवादीमा रहेका रामबहादुर थापा बादलदेखि  पम्फा भुसालसम्मले याे कारबाही भाेगे । अहिले अन्त कतै नजाने माओवादी परित्याग गरे पनि आफू अहिले अन्त कतै नजाने ओलीले बताए । ‘अहिले नै अरु कुनै राजनीतिक पार्टीमा जाने सोच बनाएको छैन,’ ओलीले भने, ‘अब स्वतन्त्र भएर बस्ने सोंंचेको छु ।’ एमाओवादी परित्याग गरी नयाँ शक्ति अभियानमा लागेका डा. बाबुराम भट्टराईको पनि आलोचक ओली बाबुरामको शक्तिलाई पुरानै शक्तिका रुपमा टिप्पणी गरे । उनले यतिमात्र भने–‘एमाओवादी पार्टी नव धनाढ्यहरुले कब्जा गरे, त्यहाँ हामी बस्नुको औचित्य रहेन ।’ आफूलाई एमाओवादीले पनि निस्कासन गरिसकेको स्वीकार गर्दै ओलीले राजनीतिबाट स्वतन्त्र रहन चाहेको बताए । स्रोतका अनुसार ओली वैद्य माओवादीबाट छुट्टिएर गएका विप्लवहरुसँग जाने तयारी गरेका छन् । उनले केही चरणमा विप्लवसँग पनि छलफल गरिसकेको सोतको भनाइ छ ।