राजनीतिक अंकगणितमा यसरी निर्णायक बन्यो खनाल–नेपाल समुह

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले विश्वासको मत लिन गइरहेको अवस्थामा नेकपा एमालेभित्रकै माधव नेपाल समूह निर्णायक बनेको छ ।

जनता समाजवादी पार्टी अनिर्णित बन्न पुग्दा माधव नेपाल समूह निर्णायक भूमिकामा देखिएको हो ।

माओवादी समूहले ओली सरकारलाई विश्वासको मत नदिएको खण्डमा सरकार अल्पमतमा पर्ने देखिन्छ । यद्यपी यसका लागि या त उनीहरुले भदौ २७ अघि नै सामूहिक राजीनामा दिनुपर्छ या फ्लर क्रस गर्नुपर्ने हुन्छ । दुबै अवस्थामा केही सांसदको पद जाने सम्भावना रहने भएकोले माधव नेपाल समूह अहिले पनि धरमरको अवस्थमा नै रहेको देखिन्छ ।

नेपाल पक्षका सांसदहरुको मत पाउनका लागि ओलीले निकै दौडधुप गरेका छन् । यो बीचमा ओली र राष्ट्रपतिबीच संवाद भएको छ भने दोश्रो र तेश्रो तहका नेताहरुबीच पनि सघन छलफल चलिरहेको छ । तर माधव नेपाल समूहले भने आफ्नो अडान छोडेको छैन । यता कांग्रेस र माओवादीसँग समेत माधव नेपाल समूहको छलफल निरन्तर जारि रहेको छ ।

नेपाल समूहभित्र दोश्रो तहका केही नेताहरु मध्यमार्ग खोजेर एमाले मिलाउनुपर्ने बताइरहेको बेला माधव नेपाल स्व्यम् भने ओलीले सहमति पालना गर्नेमा विश्वस्त देखिँदैनन् ।
माधव नेपाल समूहले स्पष्ट कित्ताकाट नगरेको अवस्थामा सभापति देउवाले अविश्वास प्रस्ताव ल्याउने विषय समेत अनिर्णित बनेको छ ।

देउवाले बिहीबार एमाले नेता नेपालसँग यसबारेमा सोधका थिए । देउवाले नेपालसँगको छलफलमा ‘तपाईंहरूले राजीनामा दिनुहुन्छ भने म अविश्वास प्रस्ताव ल्याइहाल्छु’ भनेका थिए । देउवालाई ढुक्क हुनु भनेर फर्किएका नेपाल त्यसपछि राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीलाई भेट्न शीतलनिवास छिरेका थिए । तर बिहीबार साँझदेखि शुक्रबार साँझसम्म एमालेभित्र भइराखेको दौडधुपका कारण देउवाले तत्कालै अविश्वासको प्रस्ताव ल्याइ नहालौं भन्ने प्र्रस्ताव प्रचण्डसँग राखेको बताइन्छ । ‘अहिले एमाले नै अनिर्णीत छ, उहाँहरू के निर्णय गर्नुहुन्छ त्यो कुरौं त्यसपछि हेरौंला,’ प्रचण्डसँग देउवाले भनेका थिए ।

शुक्रबार साँझ समेत प्रचण्ड र देउवाबीच छलफल भएको थियो । प्रचण्डले नेपाल पक्षका सांसदले राजीनामा दिने र जसपाका पनि कम्तीमा १८ जना सांसद आउने भएपछि बहुमत पुग्ने हिसाब पेस गरेका थिए । देउवाले भने नेपालपक्षीय नेताहरूले राजीनामा दिन्छन् भन्ने आफूलाई नलागेको बताए । ‘उहाँहरूको विश्वास हुनुपर्‍यो, मैले अविश्वास प्रस्ताव पेस गर्ने, नेपालजीहरूले राजीनामा नदिने भयो भने के हुन्छ रु’ देउवाले सोधेका थिए ।

लुम्बिनी र गण्डकी प्रदेशमा सत्तापक्षले खेलेको भूमिकामा आधारमा देउवाले आलीको नेतृत्वमा निर्वाचन भने चाहेका छैनन् । त्यसैले माधव नेपाल समूहले के गर्छ भन्ने चासो उनले प्रकट गरेका हुन ।

यही कुरालाई मध्यनजर गरेर राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा समेत नेपाल पक्षको सहमतिकै आधारमा खिमलाल देवकोटालाई उम्मेदवार बनाइएको थियो । यसपछि ओलीलाई समेत चिन्ता थपिएको र उनले माधव नेपाल समूहसँग सघन छलफल अघि बढाएका थिए । नेपाल पक्षका नेताहरुले यसलाई ओलीविरुद्धको संघर्षको मोडेलका रुपमा समेत प्रस्तुत गरेका थिए ।

यो परिस्थितिमा नेपालका सामु ओलीलाई विश्वास गर्न सकिन्छ कि सकिन्न भन्ने प्रश्न टडकारोरुपमा उठेको छ । उनले एकताबद्ध एमाले हुनका लागि एमाले ब्यूँतिएपछिका कथित बैठकहरुका निर्णय खारेज हुनुपर्ने शर्त अघि सारेका छन् । तर विश्वासको मत लिन र सरकार जोगाउनका लागि ओलीले ती माग पुरा गर्छु भनेर भनेको अवस्थामा त्यो भनाईलाई विश्वास गर्न सकिने आधार भने नेपाल पक्षले खोज्ने देखिन्छ । नत्र ओलीले यसरी धोका दिने कुरा नौलो भने होइन ।

शुक्रबार नेपालले सामाजिक सञ्जालमार्फत यो विषयमा धारणा सार्वजनिक गर्दै लेखेः

“हामी सिद्धान्तनिष्ठ, क्रान्तिकारी, नीति र विधिको आधारमा चल्ने सुदृढ र एकताबद्ध एमाले चाहन्छौं किनकि यो हामीले निर्माण गरेको पार्टी हो, यसका लागि वार्ता र लचकता दुवै अपनाउँछौं तर अहिलेसम्म कुनै सहमति भएको छैन, । २०७७ फागुन २८ र तत्पश्चात बसेका कथित बैठकहरू र तिनले गरेका निर्णयहरू फिर्ता लिनुपर्छ, २०७५ जेठ २ गतेको कमिटी, विधान र नेतृत्व नै हाम्रो बटमलाइन हो । यस सम्बन्धमा कुनै किसिमको भ्रममा नपर्न, नअल्मलिन र सुदृढ र सशक्त पार्टी बनाउने महान् अभियानमा लागिरहन आह्वान गर्दछौं ।’

ओलीपक्ष र नेपालपक्षका नेताहरूबीच शुक्रबार भएको छलफल पनि एकताबद्ध पार्टीको सैद्धान्तिक आधार के हो भन्नेमा कुरा नमिलेपछि निचोडमा पुग्न सकेन । पार्टीलाई एकताबद्ध बनाउन पहल गरिरहेका दुवै समूहका दोस्रो तहका नेताहरू छलफलमा सहभागी थिए ।

प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा भएको छलफलमा पार्टी मिलाऔं भन्नेबारेमा सबैको चासो भए पनि त्यसको ठोस आधारबारे कुरा नमिलेको सचिव योगेश भट्टराईले बताए