भारतीय उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्दा चामल उद्योग सङ्कटमा

वीरगन्ज । भारतीय उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्दा यहाँका अधिकांश चामल उद्योग सङ्कटमा परेका छन् । भारतबाट सस्तो मूल्यमा आयातीत धान र चामलसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्नु स्वदेशी चामल उद्योगको मुख्य समस्या रहेको भन्दै उद्योगीले भारतीय सीमा क्षेत्रमा खुलेका खाद्यान्न उद्योग सरहका प्रोत्साहन नीति अख्तियार गर्न सरकारलाई आग्रहसमेत गरेका छन् । भारतले खाद्यान्न उद्योग स्थापना, सञ्चालन तथा कर राजस्वमा अनुदान र सहुलियत दिएको छ । स्वदेशी चामल उद्योगको प्रवद्र्धनका लागि पनि सरकारले सोही अनुरुपको सहयोग र सहुलियत प्रदान गर्नुपर्ने उद्योगीको माग छ । सरकारले लगानी मैत्री वातावरण दिने प्रतिबद्धता देखाउँदै आए पनि व्यवहारमा त्यसो देखिएको छैन । “भारतीय उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसकेकाले अहिले उत्पादन घटाएर १० प्रतिशतमा सीमित गरेको छु,” वीरगन्जस्थित आशीष राइस मिलका सञ्चालक गणेश लाठले भने । भारतीय सहर रक्सौलमा ३ वर्षयता खुलेका अत्याधुनिक मिलले नेपाली बजारको ठूलो हिस्सा ओगटेपछि बारा र पर्साका अधिकांश खाद्य उद्योग सङ्कटमा परेका छन् । अहिले रक्सौल र त्यसका वरिपरि झन्डै एक दर्जन नयाँ प्रविधियुक्त चामल मिल सञ्चालनमा आएका छन् । ती उद्योगमध्ये धेरैजसो दैनिक २०० देखि ३०० टन चामल उत्पादन क्षमताका रहेको बताइएको छ । “भारतले बीउ, मल र मेसिनमा सहुलियत दिन थालेपछि भारतीय उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसकेकाले यहाँका उद्योगले ९० प्रतिशतसम्म उत्पादन कटौती गर्नुपरेको छ”, उद्योग वाणिज्य सङ्घका उपाध्यक्ष सुबोध गुप्ताले भने – “यस्तै अवस्था रहे चामल उद्योग बन्द गर्नुपर्ने हुन्छ ।” दुई वर्ष अघिसम्म वीरगन्जमा साना र ठूला गरी करिब एक सय चामल मिल सञ्चालनमा थिए । अहिले यहाँ करिब २० वटा उद्योग मात्र सञ्चालनमा छन् ।