५० वर्षपछि येंगा हिटीमा पुनः पानी

खबरडबली संवाददाता

काठमाडौँ । राजधानीको एक ऐतिहासिक र महत्त्वपूर्ण जलस्रोत येंगा हिटीमा करिब पाँच दशकपछि पानी पुनः प्रवाह भएको छ। करिब पन्ध्र सय वर्षअघिदेखि स्थानीय समुदायलाई सेवामूलक रूपमा पानी उपलब्ध गराउँदै आएको यो हिटी समयसँगै अवरुद्ध र जीर्ण बन्दै गएको थियो।

दीर्घकालसम्म स्थानीयबासिन्दाले आफ्नो तहबाट संरक्षण गर्दै आएको यस हिटीको व्यापक पुनर्स्थापना कार्य भने हालै येगा क्लब र चिभा चैत्य अर्गनाइजेसनको सहकार्यमा सम्पन्न गरियो। यस परियोजनामा वर्ल्ड मोनुमेन्ट्स फन्ड तथा नेपालस्थित अमेरिकी दूतावासको राजदूत सांस्कृतिक संरक्षण कोषको महत्वपूर्ण सहयोग रह्यो।

जीर्णोद्धार सम्पन्न भएसँगै करिब ५० वर्षपछि हिटीमा पुनः पानी बग्न थालेको छ। पुनर्स्थापना कार्यले मात्र होइन, हिटी क्षेत्रको दीर्घकालीन सुरक्षा र संरक्षणका लागि सीसी क्यामेरा समेत जडान गरिएको छ।

यो सम्पदा २०२२ को वर्ल्ड मोनुमेन्ट्स वाच सूचीमा समावेश गरिएको थियो। वर्ल्ड मोनुमेन्ट्स फन्डले काठमाडौँ उपत्यकाका हिटी संरक्षण परियोजना (२०२३–२०२६) अन्तर्गत यसको पुनर्जागरणलाई प्राथमिकताका साथ अघि बढाएको थियो।

यस कार्यमा अमेरिकी दूतावासको सहयोगसँगै द रोबर्ट डब्ल्यु विल्सन च्यारिटेबल ट्रस्ट, वाच कमिटी अफ वर्ल्ड मोनुमेन्ट्स फन्ड, अमेरिकन एक्सप्रेस, आइरन माउन्टेन लगायत अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूले पनि उल्लेखनीय योगदान दिएका छन्।

येंगा हिटीमा पुनः पानी बग्न थालेसँगै स्थानीय समुदायमा निकै खुसी र उत्साह छाएको छ। यो सफलता काठमाडौँ उपत्यकाका परम्परागत जलस्रोत पुनर्जीवनको महत्त्वपूर्ण कदमका रूपमा हेरिएको छ।