Khabar Dabali २५ मंसिर २०८१ मंगलवार | 10th December, 2024 Tue
Investment bank

‘दुर’बाट ‘सुदुर’मा कर्णालीलाई राखिएपछिको हाम्राे चिन्ता

\"jiban_shahi_article\"हामी छिटो संविधान आउनुपर्छ भन्ने पक्षमा छौं । देशको संविधानले समस्या समाधानका बाटालाई खोल्न सक्छ र सक्नुपर्छ । हामी कर्णालीवासीको इच्छा र आकांक्षा पनि यही हो
२०६४ सालमा संविधानसभामा कर्णाली छुट्टै प्रदेशको माग थियो । विकासका सामान्य पूर्वाधारलेसमेत पछि पारिएका, भौगोलिक रुपले ठगिएका हुम्ला जुम्ला, मुगु, कालिकोट, डोल्पासहितका कर्णालीका ५ प्रदेशको माग गरियो । राज्यद्धारा सबैभन्दा हेपिएको र विभेदमा पारिएकोले हामीले यस्तो माग गरेका थियौं । यसमा राज्यले नै घोषणा गरेको पिछडिएका क्षेत्रहरु जाजकारकोट, बझाङ, बाजुरा, दैलेखका माथिल्ला भाग पनि मिलाएर यस्तो प्रदेश बनाउन सकिन्छ र यसले विभेदलाई अन्त्य गर्दै कर्णाली विकासको पथमा अघि बढ्न सक्छ भन्ने हाम्रो विश्वास थियो । यही विश्वास र आशाका साथ हामी सुशील कोइराला, प्रचण्ड, झलनाथ खनाल, सभामुख सुवास नेम्वाङ सबैका घरमा पनि पुग्यौं । तर, सुनुवाई पनि हुन सकेन । अन्ततः संविधानसभा नै असफल हुन पुग्यो । दोस्रो संविधानसभामा फेरि अहिले ६प्रदेश बन्न लाग्दा हामी कर्णालीवासीको पुनः ध्यानाकर्षण भएको छ । यद्यपी केही विचार भिन्न छन् तर, भूगोल र भाषाले हामी कर्णाली र आसपासका पिछडिएका क्षेत्रको समस्या, दुखः र हैरानी एउटै हो । पहिले पनि कर्णाली ‘दुर’ नै रह्यो । फेरि पनि भौगोलिक विकटताले ठगिएका हामीलाई पुनः ‘सुदुर’मा राखियो । यसले विभेद र विभाजनको प्रष्ट रेखा कोरेको छ । भेरी, सेती, महकाली, कर्णालीका जिल्लाहरु यही ६ प्रदेशमा पारियो । यो क्षेत्रमा जलस्रोत, टुरिजमको प्रशस्तै सम्भावना छ । रारा, खप्तड क्षेत्र जस्ता ऐतिहासिक ठाउँ भोलिको समृद्धिको लागि आधार बन्न सक्छन । तर, सामान्य मोटरबाटोको पहुँचसम्म नभएका हामी फेरि ठगिंदै छौं । त्यसैले अहिले अन्यत्र जस्तै कर्णाली पनि आन्दोलित छ ।
पहुँचवाला नेता पनि सुदुरपश्चिमकै छन् । प्रदेशको राजधानी पनि सुगममै पार्ने प्रयत्नले कर्णाली फेरि झस्केको छ । फेरि पछाडि पर्ने सम्झेर कर्णाली दुखेको छ
६ प्रदेशको अहिलेको सीमाकंनले फेरि पनि ठूला र पहुँचवाला नेताहरु न हावी हुने र आफूहरु पछि पर्ने चिन्ताले कर्णालीवासी चिन्तित छन् । ठूलो र पिछडिएको भूगोल भएका हामीलाई फेरि पनि सुदुरमा राखिएपछि यो चिन्ता छाएको हो । पहुँचवाला नेता पनि सुदुरपश्चिमकै छन् । प्रदेशको राजधानी पनि सुगममै पार्ने प्रयत्नले कर्णाली फेरि झस्केको छ । फेरि पछाडि पर्ने सम्झेर कर्णाली दुखेको छ । हाम्रो माग केही होइन मात्रै कर्णालीलाई पहिले जस्तै विभेदमा नपारीदेउ, भौगोलिक रुपले ठगिएका हामीहरुलाई छिटो विकासमा अघि बढ्ने अवसर देउ मात्रै भन्ने हो । पहिले नै दुर भएका हामीलाई फेरि सदरमुकाम सुदुरमा नपारिदेउ पार्ने नै अन्य विकल्पबाट समृद्धिमा जोडिने र जाने आधार देउ मात्रै भनेका हौं । यसमा हाम्रा केही माग छन्– कर्णालीले ‘विशेष अधिकार’ पाउनुपर्छ, स्वायत्त कर्णाली हुनुपर्छ र एक खालको आर्थिक अवस्थामा नपुगुन्जेल केन्द्रबाट शासित हुनुपर्छ । होइन यी माथिका कुनै पनि हुँदैन भने ‘कर्णाली विशेष क्षेत्र’ बनाइदिनुपर्यो भन्ने हो । प्रदेशभित्र अधिकार प्राप्त हुनुपर्यो, बजेट जानुपर्यो सेवा धेरै जानुपर्यो भन्ने नै हाम्रो मुख्य ‘कन्सर्न’ हो । यतिखेर कर्णालीका धेरै जनताको माग नै यस्तो छ । बिजुली, बाटो पुगेपछि र कर्णाली सवल बन्दै जान्छ र यो क्षेत्रले राज्यलाई नै योगदान गर्छ भन्ने हो । किनकी त्यस्तो योगदान गर्न सक्ने प्रशस्त सम्भवाना कर्णालीमा लुकेको छ । आवश्यक मात्रै त्यसको प्रष्फुटन गर्नु हो । कर्णालीसँग जडिबटी, जलस्रोत, वाइल्डलाइफको भिन्नै र प्रशस्त सम्भवना छ । यिनै सम्भावनालाई यथार्थमा परिणत गर्नका लागि राज्यले विभेदमा परेका हामीलाई न्याय गरोस् भन्ने हो ।
सदियौंदेखि पछाडि परेका हामीलाई भौगोलिक निकटता, प्रशासनिक सुगमता र आर्थिक समृद्धिबाट पछाडि पार्ने काम नगरियोस् भन्नेमात्र हो । ठूलो प्रदेश बन्ने तर, विकटतालाई देखाउँदै फेरि ‘रिसोर्स’ नजाने अवस्था आए फेरि पनि कर्णालीका लागि बिडम्बना हुनेछ । फेरिपनि हामी विभेदको सिकार हुने छौं
सदियौंदेखि पछाडि परेका हामीलाई भौगोलिक निकटता, प्रशासनिक सुगमता र आर्थिक समृद्धिबाट पछाडि पार्ने काम नगरियोस् भन्नेमात्र हो । ठूलो प्रदेश बन्ने तर, विकटतालाई देखाउँदै फेरि ‘रिसोर्स’ नजाने अवस्था आए फेरि पनि कर्णालीका लागि बिडम्बना हुनेछ । फेरिपनि हामी विभेदको सिकार हुने छौं । प्रदेश बनाउँदा सबैलाई एकै ठाउँमा हालियो । तर, महाकाली–सेती, कर्णाली–भेरीको प्रदेश बन्नुपर्छ भन्नेमा हामी छौं । तल थरुहटको आन्दोलन छुट्टै छ । बाँकेदेखि कञ्चनपुर र कर्णालीका ५ जिल्ला र पिछडिएका केही क्षेत्रलाई समेट्दै छुट्टाछुट्टै विशेष क्षेत्र बनाउँदा समस्या समाधान हुन सक्छ । यस्तो गर्दा सुर्खेत पनि राजधानी बन्न सक्छ । सबैका लागि मिलनबिन्दु हुन सक्ने ठाउँ नै यही हो । अहिले ६ प्रदेशमा कर्णाली पुरै, सेती–महाकाली पूरै र भेरीको दैलेख, सल्यान र रुकुमको केही भाग पनि यसले कसरी न्याय गर्ला ? दाङ राजधानी बन्ने हो भने रुकुम र सल्यान पनि मिल्न सक्छ । होइन भने त्यता पनि सुर्खेतमा जाने चाहना देखिन्छ । टाढै जानुपर्ने हो भने सुर्खेत ठीक छ भन्नेमा धेरै छन् । हामीलाई कर्णालीको मात्र होइन अरुको पनि समर्थन छ । कर्णाली छुट्टै होस् वा भेरी–कर्णाली नटुटोस् भन्ने नै हो । राजधानी टाढा पर्दै गर्दा हामीलाई फेरि विकटता बिडम्बना बनेर उभिनेछ । प्रदेशको सदरमुकाम र केन्द्रमा पुग्नसमेत हामीलाई उल्टो र अप्ठ्यारोबाटो हिड्नुपर्ने अवस्था आउने छ । कर्णाली झन् टाढा हुने भो भन्ने चिन्तालाई नजिक बनाउन की विशेष प्रदेश की केन्द्रले अरुभन्दा थप बजेट दिएर पूर्वाधारमा ध्यान दिनुपर्यो । बाटोघाटो बनेपछि कहींबाट पनि कर्णाली टाढा हुँदैन । हामी छिटो संविधान आउनुपर्छ भन्ने पक्षमा छौं । देशको संविधानले समस्या समाधानका बाटालाई खोल्न सक्छ र सक्नुपर्छ । हामी कर्णालीवासीको इच्छा र आकांक्षा पनि यही हो । (शाही कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य एवं हुम्लाबाट निर्वाचित सभासद् हुन् ।)
Khabardabali

यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । हामी तपाईहरुमा देशविदेशका समाचार र विचार पस्कने गर्छौ । तपाईको आलोचनात्मक सुझाव हाम्रा लागी सधै ग्रह्य छ । हामीलाई पछ्याउनुभएकोमा धन्यवाद । हामीबाट थप पढ्न तल क्लिक गर्नुहोस् ।

बाँकेमा थप ६ कोरोना संक्रमितको मृत्यु 

काठमाडौं । बाँकेमा पछिल्लो एक रात र विहान गरी ६ जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भएको छ ।  भेरी अस्पताल नेपालगंजमा ४ र नेपालगंज कलेज कोहलपुरमा २ जना  ग...

पञ्जाबविरुद्ध दिल्लीको शानदार जित, उक्लियो शीर्ष स्थानमा

काठमाडौं । भारतमा जारी १४औँ सिजनको आईपीएलअन्तर्गत पञ्जाब किंग्सविरुद्ध दिल्ली क्यापिटल्स सात विकेटले विजयी भएको छ । पञ्जाबले दिएको १ सय ६७ रनको लक्...

ओलीलाई विश्वासको मत लिनका लागि राष्ट्रपतिले बोलाइन् प्रतिनिधिसभा बैठक

काठमाडौं । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले प्रतिनिधिसभाको अधिवेशन आह्वान गरेकी छिन् । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई विश्वासको मत लिने प्रयोजनका लागि...

पोखरेललाई अर्को झड्का : एमाले लुम्बिनिका सांसद दृगनारायणको पदबाट राजीनामा

काठमाडाैं ।  नेकपा एमालेका लुम्बिनी प्रदेशसभा सदस्य दृग नारायण पाण्डेले राजीनामा दिएका छन् । कपिलबस्तु २ (क) बाट निर्वाचित पाण्डले सभामुखसामू राजीनामा...

शंखर पोखरेललाई झड्का : बिमला वली माओवादी प्रवेश गरेपछि एमालेकाे बहुमत गुम्यो

लुम्बिनी। लुम्बिनी प्रदेश सांसद बिमला वली माओवादीमा प्रवेश गरेकी छन्। ओली माओवादीमा प्रवेश गरेसँगै शंकर पोखरेलको बहुमत गुमेको छ।  माओवादी र एमाले विभा...

मुख्यमन्त्री पोखरेलले राजिनामा दिनुको रहस्य !

काठमाडौं। लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलले आज बिहान पदबाट राजीनामा दिएका छन्। पोखरेलले एकल बहुमतको सरकार बनाउन राजीनामा दिएको बुझिएको छ। ...

मुख्यमन्त्री पोखरेलको राजिनामा स्विकृत : एकल सरकारको दावी 

काठमाडौं । लुम्बिनि प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंखर पोखरेलले मुख्यमन्त्रीबाट दिएको राजिनामा स्विकृत भएको छ ।  पोखरेलले दिएको राजिनामा प्रदेश प्रमुख धर्म...

लुम्बिनि प्रदेशका मुख्यमन्त्रीको अकस्मात राजिनामा 

काठमाडौं । लुम्बिनि प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंखर पोखरेलले राजिनामा दिएका छन् । अविश्वास प्रस्तावको सामना गरिरहेका पोखरेलले अकस्मात राजिनामा दिएका हुन् ।...

भरतपुरमा दुई स्थानमा आइसोलेसन केन्द्र बनाइने

चितवन । भरतपुरस्थित वागीश्वरी र शारदानगरमा आइसोलेसन केन्द्र बनाउन जिल्लाको उच्चस्तरीय टोलीले  स्थलगत अध्ययन तथा छलफल गरेको छ ।  चितवनबाट प्रतिनिधित...

कारमा मृत भेटिएका तीनैजना बालकको पहिचान खुल्यो

दाङ् । तुलसीपुर उपमहानगरपालिका–६ को स्याउली बजार नजिक रोकिराखेको भारतीय नम्बरको कारभित्र हिजो शनिबार बेलुका मृतावस्थामा भेटिएका तीनैजना बालकको आज पहिच...

अरु धेरै
Global Ime Bank
Vianet Nepal Internet
world Link Nepal
Right Path
Alphabet Education Consultancy

प्रतिकृया लेख्नुहोस्:

NIBL RIGHT SIDE Salt Trending Alphabet Education Consultancy