बिहान मात्रै किन दिइन्छ फाँसी, थाहा पाउनुस् यससँग सम्बन्धित ६ तथ्य

नयाँ दिल्ली । सन् १९९३ मुम्बई सिरियल ब्लास्टका दोषी याकूब मेमनलाई बिहिबार बिहान फाँसी दिइयो । जेल स्रोतका अनुसार ९ मानिसको अगाडि याकूबलाई फाँसीमा चढाइयो । आज हामी तपाईंलाई फाँसी किन बिहान मात्रै दिइन्छ भन्ने बारे बताउँदैछौं । बिहानको समयमा मात्र किन दिइन्छ फाँसी जेल म्यानुअलको आधारमा फाँसी सूर्योदयभन्दा पहिले दिइन्छ किनभने जेलको अन्य काम सूर्योदय पछि मात्र सुरु हुन्छ । अन्य कार्य प्रभावित नहोस् भन्नको लागि बिहान फाँसी दिइन्छ । कति बेरसम्म फाँसीमा झुण्डाइन्छः यसको कुनै निर्धारित समय हुँदैन तर १० मिनेटपछि डाक्टरको प्यानल फाँसीको फन्दामा चेकअप गरेर उक्त व्यक्तिको मृत्यु भए नभएको जाँच्ने गर्दछ । व्यक्तिको मृत्यु भइसकेपछि उनलाई फाँसीबाट उतारिन्छन् । फाँसी दिँदा यी व्यक्तिहरु रहन्छन्ः फाँसी दिने बेला जेलका एक पुलिस, एक्जेक्युटिभ म्याजिस्ट्रेट र जल्लाद हुने गर्दछन् । यीमध्ये एकको अनुपस्थिती भएमा पनि फाँसी दिन मिल्दैन । फाँसीको सजायँ सुनाएपछि न्यायाधिसले पेनको निब भाँच्छन्ः फाँसीको सजायँ सबैभन्दा ठूलो सजायँ हो किनभने सजायँ सुनाइएका व्यक्तिको जीवन समाप्त हुने गर्दछ । त्यसकारण न्यायाधिसले फैसला सुनाएपछि आफ्नो पेनको निब भाँच्ने गर्दछन् किनभने त्यो पेनलाई दोस्रोपटक प्रयोग गर्न नसकियोस् । फाँसी दिने बेला जल्लादले के भन्छन्ः जल्लादले फाँसी दिने बेला भन्छन्, ‘मलाई माफ गरिदेउ ।’ हिन्दुलाई रामराम, मुश्लिमलाई सलाम भन्दै उनले भन्छन्, ‘हामी के गर्न सक्छौं, हामी त आदेशको नोकर हौं ।’ अन्तिम इच्छाको मागमा जेल प्रशासनले कतिसम्म दिनसक्छ ? जेल प्रशासनले फाँसीभन्दा पहिले अन्तिम इच्छा बारे सोध्ने गर्दछ । जेलको नियम अुनसार उनीहरु परिवारका सदस्य भेट्ने, कोही विशेष खाना खाने अथवा कुनै धर्म ग्रन्थ पढ्ने इच्छा व्यक्त गर्न सक्छ । यदि उनीहरुको इच्छा जेल प्रशासनको नियम भित्र पर्छ भने मात्र त्यसलाई पूरा गर्न सकिनेछ ।