नयाँ वर्ष र लिलिपुट वामदेव...

सत्तामा पुगेपछि मानिसको चरित्र बदलिएका उदाहरण धेरै छन् । हुन त कमरेड प्रचण्ड स्वयं एक उदाहरण हुन् । तर म अहिले प्रचण्डमा नभई वामदेवमा केन्द्रित हुन चाहन्छु । हो, हाम्रै वामदेवमा। कुनै समय थियो, जब नेपालमा दुर्इ राजा थिए। एक राजा जनताबाट धेरै टाढा, नारायणहिटी महलमा बस्थे । अर्का राजा दिनभरि सडकमा र रात परेपछि जनताको हृदयमा बस्थे । उनी सडक आन्दोलनका राजा थिए।  टाढाको राजा श्री ५... खै के–के जाति भनिन्थ्यो तर नजिकको राजालाई वामदेव भनिन्थ्यो। हो, हाम्रै वामदेव। सडक त उनको घरजस्तै थियो। उनी जब सडकमा कुर्लिन्थे, सिंहदरबारमा भूकम्प जान्थ्यो; नारायणहिटी दरबारभित्रको सिंहासन कम्पित हुन्थ्यो। भ्रष्टहरुको दिव्य मुस्कानमा कालको मलीन छायाँ घुम्न थाल्थ्यो । आखिर कहाँ हराए ती वामदेव ? जब उनी मशाल बोकेर आन्दोलनकारीको लावालस्करसहित काठमाडौं कब्जा गर्थे, शासकहरुले आर्यघाट सम्झिन थाल्थे। म ढिलो जन्मिएर होला, मलाई त लाग्छ– नेपालमा राष्ट्रियताको बहस नै वामदेवले जन्माएका हुन् । जब–जब सडकमा उनी क्रान्तिको रातो झन्डा बोकेर ‘भरतीय विस्तारवाद– मूर्दावाद’ भन्दै गाउँ–सहर ब्युँझाउँथे, दिल्लीलाई सानोतिनो हृदयाघात हुन्थो। जब–जब संसदसँग टनकपुर फिर्ता माग्थे, संसदमा महिनौसम्म कर्फ्यु लाग्थ्यो, देश नै ठप्प हुन्थ्यो । उनी ‘सडकदेवता’ थिए, सदनमा ‘जनताका मसिहा’ थिए। आखिर कहाँ हराए ती वामदेव ? हराएका होइनरहेछन वामदेव । आज आएर प्रस्ट भयो कि उनको त्यो ‘देवावतार’ त पाखन्ड पो रहेछ ! सडक त केवल भर्र्याङ रहेछ, सरकारमा पुग्ने । यो त्यही सडक हो, जहाँ उफ्रिएर आज उनी मन्त्री भए। उनी त आज सिंहदरबारका ‘नयाँ राजा’ भैसके । तर, उनले सडकमा फलाकेका सपनाहरु अझै खुलामञ्च वरिपरी भट्किइरहेका छन् । आजभोली ती सपनाहरु वामदेवलाई ‘घामट’ भएका छन् । त्यसैले होला, जब सडकमा उनी राँको बलेको देख्छन्, उनलाई आफ्नो अतीतको याद आउँछ । जब सडकमा आन्दोलन हुन थाल्छ, उनलाई आफैंसँग लाझ लागेर आउँछ; आफूलाई निर्वस्त्र देख्न थाल्छन् । उनी आँखा चिम्लन्छन् तर आन्दोलनकारीले कुरीकुरी गरिरहेको जस्तो लाग्छ उनलाई । रिसको आगोमा उनी अन्धोजस्तै भएर छट्पटिन्छन्; के गरुँ–कसो गरुँ हुन्छ । मुख छोप्छन तर उनको लाज छोपिन्न । आन्दोलनको गुञ्जाहटमा उनी निदाउँन पनि सक्दैनन् । अनि कानमा कपास हालेर आफ्ना कारिन्दाहरुलाई आदेश दिन्छन– ‘जाउm १ मेरो निद्रा बिगार्ने ती लिलिपुटहरुको आन्दोलनमाथि दमन गर ।’ ...‘जाउm, ती डुमहरुको आवाजलाई निमोठ ।’ अनी उनका कारिन्दाहरु सडकमा स्वाँ–स्वाँ(फ्वाँ–फ्वाँ गर्दै आन्दोलनको पहाडमा बजारिन्छन् । तर, आज जसलाई वामदेव र उनको राज्यले ‘डुम’ देखिरहेको छ, ती सम्पूर्ण ‘डुम’ हरुले उनकै सिंहदरबारमा छिरेर ‘छोइदिने छन्’, यसपालि उनलाई। त्यसपपछि कुनै ‘सुन–पानी’ ले चोखिने छैनन् उनी । यी साना कद भएका मानिस, जसलाई लिलिपुटबाट आएको भन्ठानेर फेरि कुना–कन्दरामा पुर्याउन खोज्दैछन् उनी । याद राख, यिनै लिलिपुटीयनहरुले उनलाई तड्पाइदिने छन् । जसको जगमा बसेको छ उनको दरबार, त्यो जग अब भत्किसकेको छ । बस्, अब केही बेर पर्ख । अब आउने एउटा सानो भूकम्प पनि थेग्नेछैन उनको दरबारले । जब उनी सत्ताको मातबाट बाहिर निस्कनेछन्, काठमाडौं विजय भैसकेको हुने छ। तिमी पो बदलिएका हौ, राज्यको चरित्र बदलिएको होइन । त्यसैले आन्दोलनको चरित्र पनि बदलिने छैन । गरे हुन्छ, अझै दमन । अझै समाते हुन्छ, आन्दोलनकारीहरु । जेलहरु सकिएलान् तर आन्दोलनकारी सकिने छैनन् यसपालि । बरु न्वारनदेखिको बल लगाए हुन्छ, यो आन्दोलन रोक्न । आन्दोलन न वामदेवले चाहेर रोकिन्छ न प्रचण्डले रोकेर । यो आन्दोलन अब हेपिएका, थिचिएका, पेलिएकाहरुले आफैं लड्नेछन् । आयातीत आन्दोलन होइन यो त मौलिक आन्दोलन हो । जसले आजसम्म नेपाली भएर पनि नेपाली हुनुको गर्व गर्न पाएनन् तिनैको आन्दोलन हो यो । धैर्य गर वामदेव नयाँ वर्षसम्म ! नयाँ वर्ष २०७२ को सबैलाई शुभकामना !!