दशैंमा मासुको यसरी गरौं– प्रयोग र संचय 

काठमाडौं, २१ असोज । दसैंमा मासुको उपभोग धेरै नै हुने गरेको छ । एकैपटक धेरै मासु पकाउनुभन्दा पनि मासुलाई साना–साना पोका बनाएर फ्रिजमा राखी आवश्यक मासु मात्र पकाउन सकिन्छ । त्यस्तै मासु एकैपटक पकाएर राख्ने चलन पनि छ । यस्तो अवस्थामा एक–दुई दिनसम्मको मासु मात्र खानु उपयुक्त हुन्छ । पकाएको मासु चिसो भएपछि भाँडाको बिर्को लगाएर बन्द गरी फ्रिजमा राख्नुपर्छ । त्यसपछि चाहिने जति मात्र निकाल्ने र तताउने । मासुलाई तताउने–चिस्याउने गरिरहँदा त्यसको स्वाद बिग्रनुका साथै किटाणु पनि वृद्धि हुन्छ । अहिले बिजुलीको समस्या छ । त्यसैले फ्रिजमा सञ्चय गर्दा पनि मासु बिग्रन सक्छ । बिग्रिएको मासु खाए झाडापखाला लाग्ने, अपच हुने तथा पेट दुख्ने आदि हुनसक्छ । मासु पकाउँदा मासुलाई एकैपटक तेल, बेसार, नुन, मसला मोलेर मन्द आँचमा पकाउन सकिन्छ । एकपटक प्रयोग गरिएको तेल अर्को पटक प्रयोग गर्नुहुँदैन । स्वस्थ मानिसले पनि धेरै मासु खाए हानी हुन सक्छ । दिनभरमा १ सय ५० ग्राम मासु खानु उपयुक्त हुन्छ । मासुलाई उसिनेरभन्दा पनि बफ्याएर पकाउन सकिन्छ । मासुलाई सुख्खा किसिमले फ्राइ गरेर भाँडाको तल रहेको चिल्लो फालेर खान सकिन्छ । चिल्लो, पिरो तथा मसला कम हालेर पकाइएको मासु स्वस्थ हुन्छ । मासुलाई १ सय डिग्रीभन्दा बढी तापक्रममा पकाउनुपर्छ । मासुको विकल्प दसैंलाई मासु खाने चाडका रूपमा लिइन्छ । हुन पनि यो समयमा सबैजसोको घरमा मासु पाक्छ । शाकाहारीले दसैंमा मासुको विकल्पका रूपमा मसरुम, पनीर, गेडागुडी, सागपात, दूध, मिठाईं आदि खान सक्छन् । यसैगरी भटमास तथा त्यसको उत्पादन पनि प्रोटिनका राम्रा स्रोत हुन् । तोफु तथा न्युट्रेला खाँदा पनि पर्याप्त प्रोटिन प्राप्त हुन्छ । स्वस्थ मासु चाडपर्वमा मासुको खपत बढी हुन्छ । यस्तो बेला बेचबिखन गरिएका पशुपंक्षी कत्तिको स्वस्थ छन् ध्यान पुर्‍याउनु आवश्यक छ । मासु काट्ने ठाउँ सफा छ–छैन हेर्नुपर्छ । काँचो मासु खानुहुँदैन । सावधानी मासुलाई सेकुवा बनाएर खाने चलन छ । सामान्य समयमा पनि सेकुवा खाने ट्रेन्ड बढ्दो छ । पोलेको मासु तथा सेकुवा धेरै खाँदा पेट र आन्द्रासम्बन्धी क्यान्सर हुने सम्भावना वृद्धि हुन्छ किनभने यस्तो मासुमा कार्सिनोजेनिक नामक तत्व समावेश हुन्छ । टिप्स दसैंमा धेरैजसोको घरमा मासुसँगै कोल्डड्रिंक्स पनि सर्व हुन्छ । कोल्ड ड्रिंक्स स्वास्थ्यका लागि हितकर मानिँदैनन् । यसमा क्यालोरीको मात्रा शून्य हुन्छ । खाली पेटमा सेवन गर्दा त्यसमा भएको फस्फोरिक एसिडका कारण ढ्याउँ–ढ्याउँ आउँछ । यसको नियमित प्रयोगले हड्डी खिइने प्रक्रियालाई बल पुर्‍याउँछ भने दाँतको इनामेलमा पनि असर गर्छ । (साभार : नारी म्यागेजिनबाट)