धान बालीमा गबारोको प्रकोप

पाल्पा । धान बालीमा गवारो रोगले सताउन थालेपछि कृषक समस्यामा परेका छन् । यस वर्ष समय अनुकूल भएकाले राम्रो धान उत्पादन हुने आशा गरेका कृषकलाई बालीमा गबारोले सताएपछि उत्पादन घट्ने चिन्ताले सताएको छ ।

गवारो लागेपछि रामपुर नगरपालिका –६ विजयपुरका कृषक हरिप्रसाद गैरे चिन्तित छन् । उनको सात रोपनी खेतमा लगाइएको सबै धानमा गबारोको प्रकोप देखिएको छ ।

यसभन्दा अघिल्ला वर्ष कृषकले सावित्री, हाइब्रिड, रामधान जस्ता धानको बीउ लगाउँदै आएका थिए । धानको मूल बीउ उत्पादनका लागि प्रदेश नम्बर ५ सरकारद्वारा कोभिड लक्षित कार्यक्रमअन्तर्गत रु एक लाखको सहयोगमा राधा १४ जातको धानको बीउ कृषकलाई वितरण गरिएको थियो ।

मूल बीउ उत्पादनका लागि लगाइएको धान बालीमा गबारोको समस्या देखिएपछि बीउ जोगाउनै मुश्किल पर्ने कृषक लेखनाथ रेग्मीले बताए । यहाँ सातबीसे कृषक समूहले आठ वर्षदेखि नै धानको मूल बीउ उत्पादन गर्दै आइरहेको छ । बीउ उत्पादनका लागि दुई सय रोपनी क्षेत्रफलमा ३६ घरपरिवारका कृषकले लगाएको धानमा गबारोको प्रकोप देखिएको समूहका अध्यक्ष धर्मराज ढकालले बताए ।

नगरपालिकाभित्र राधा १४ र सावित्री जातका धानमा बढी गबारोको समस्या देखिएको कृषि शाखा प्रमुख रामहरि पाण्डेयले बताए । उनका अनुसार विशेष गरी धानको बीउ उत्पादन क्षेत्र र स्मार्ट कृषि गाउँ कार्यक्रम सञ्चालित क्षेत्रमा लगाइएको धानमा गबारोको प्रकोप बढी देखिएको पाइएको छ ।

धानको ब्याडदेखि नै गबारोले सताउने हुँदा शुरुमा नै पहिचान गर्न सकियो भने रोगबाट धानबाली बचाउन सकिन्छ । गबारो रोग नियन्त्रणका लागि बजारमा आएका विभिन्न विषादी प्रयोग गर्न कृषि शाखा प्रमुख पाण्डेयले अनुरोध गरे ।

नगरपालिका क्षेत्रमा पन्ध्र दिनअघिदेखि गबारोले सताएको छ । धानबालीमा आवश्यक पर्ने सूक्ष्म तत्वको कमीका कारण गबारोको समस्या निम्तने गर्छ । रामपुरबाहेक अन्य कुनै पनि स्थानमा गबारोको समस्याबारे कार्यालयमा हालसम्म जानकारी नआएको कृषि ज्ञानकेन्द्र पाल्पाका बागबानी विकास अधिकृत सन्तोष पाठकले बताए ।

उनका अनुसार गबारोको प्रकोप बढ्दै गएमा ज्ञानकेन्द्रले स्थलगत रुपमा आकस्मिक बाली संरक्षण कार्यक्रम सञ्चालन गरी उपचार पद्धतिबारे कृषकलाई जानकारी दिनेछ । धानको तलको भागमा सानो सेतो खालको कीरा शुरुमा लाग्छ । पछि लामो हुँदै ठूलो पुतली बनेर सताउँछ । यसले धानको गुबो नै काटेर खाइदिने र उत्पादनमा ठुलो नोक्सान पुर्याउने हुँदा पहिले नै सतर्क रहन कृषि प्राविधिकले आग्रह गरेका छन् ।