हृदयघात कसरी हुन्छ ? कसरी लाग्न नदिने ?

मुटु शरिरको एक प्रमुख अंग हो । यो हरदम धड्की रहन्छ । यसको हरेक धड्कनबाट शरिरको सम्पूर्णँ भागमा रक्त सञ्चार हुन्छ । यहि मुटुको लागि आवश्यक अक्सिजन र पोषणयुक्त रक्त सञ्चार पनि स्वस्थ रक्तनलीबाट प्रवाह हुन्छ ।

तर, अक्सिजन र पोषणयुक्त रक्त सञ्चार गर्ने रक्तनली बन्द भयो या रक्तसञ्चार प्रक्रिया रोकियो भने त्यसले गम्भिर समस्या निम्त्याउँछ । त्यस्तो समस्यालाई हामी सामान्य भाषामा ‘हृदयघात’ भएको भनेर बुझ्छौं । यो समस्या प्राणघातक पनि हुनसक्छ ।

कसरी हुन्छ हृदयघात ?

अस्वस्थकर खानपान, उच्च रक्तचापको समस्या, चिनी रोगका कारण व्यक्तिको रक्तनली साघुँरिने समस्या हुन्छ । रक्तनली साँघुरिदैं गएको अवस्थामा एक दिन अचानक बन्द हुन्छ । बन्द रक्तनलीले गर्दा मुटुमा असर पर्छ । यहि मुटुको असरले उसको छाति बेस्सरी दुख्छ । गाह्रो भएर आउँछ । व्यक्तिलाई मरौंला जस्तै हुन्छ । यस्तो अवस्थालाई नै हृदयघात भएको मानिन्छ ।

यस्तो अवस्थामा समयमै अस्पताल गएर उपचार गर्न सके व्यक्तिलाई निको हुन्छ । तर समयमा नै उपचार गर्न सकिएन भने व्यक्तिको प्राण नै जानसक्छ । हृदयघातको उपचार त हुन्छ तर समयमै यसको उपचार गर्न सकिएन भने यो प्राणघातक समस्या पनि हुनसक्छ ।

हृदयघातबाट कसरी बँच्ने ?

रोग लागेर उपचार गर्नुभन्दा रोग नै लाग्न नदिनु सबैभन्दा राम्रो उपाय हो । त्यसको लागि व्यक्तिले स्वस्थ जीवनशैलीलाई अपनाउनु पर्छ । उच्च रक्तचाप, मधुमेह र कोलेस्टेरोललाई समयमानै नियन्त्रणमा राख्न सके हृदयघातको जोखिम कम हुन्छ । जसको लागि व्यक्तिले नियमित व्यायाम गर्ने, मानसिक तनाव हुन नदिने, स्वस्थ जीवनशैली अपनाउने जस्ता काम गर्नुपर्छ ।

व्यक्तिले आफ्नो शरिरलाई आवश्यक पर्ने सन्तुलीत भोजन खाने गर्नुपर्छ । चिल्लो र जंकफुड युक्त खानेकुराभन्दा सागसब्जी, फलफूल र बोक्रायुक्त अन्न खानेकुराहरु खानुपर्छ । व्यक्तिले नियमित रक्तचाप र चिनीको जाँच गराउने पनि गर्नुपर्छ ।

कतिपय परिवर्तन गर्न नसक्ने कारक तत्वको कारण पनि हृदयघातको समस्या आउने हुन्छ । उमेर र वंशाणुगत कुराले पनि यसमा प्रभाव पार्दछ । व्यक्तिको उमेर बढी भएसँगै यसको खतरा पनि बढ्दै जान्छ । व्यक्तिको वंशाणुगत गुणका आधारमा पनि रोगको जोखिम रहने मानिन्छ ।