तस्विरमा हेर्नुहोस –अमेरिकाले हमला गर्ने इरानका सम्भावित सांस्कृतिक सम्पदास्थलहरू

इरानी सैनिक कमान्डर कासिम सुलेमानीको हत्यापछि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले इरानको तर्फबाट हुने जवाफी हमलाको बदलामा इरानका सांस्कृतिक सम्पदास्थलहरूमा समेत आक्रमण गरिने चेतावनी दिएका छन्।

इरानमा ऐतिहासिक महत्वका सयौँ त्यस्ता स्थानहरू रहेका छन्। तीमध्ये २० वटाभन्दा बढी त यूनेस्कोको विश्वसम्पदास्थलका रूपमा पनि सूचीकृत छन्। हेरौँ इरानका केही अति महत्त्वपूर्ण स्थलका केही तस्बिरहरू:

संसारमै सबैभन्दा विशाल सहरी चोकमध्येको एक, नक्श-ए जहान चोक, इरानको इस्फाहान शहरमा छ। त्यो इसाको १७औँ शताब्दीमा निर्माण भएको थियो।

नक्श-ए जहान चोकमा इमाम मस्जिद अवस्थित छ (१९७९ को क्रान्तिपछि पुन: नामकरण गरिएको)। त्यसलाई थरीथरीका रङ्गीविरङ्गी टाएलले सिँगारिएको छ र यूनेस्को विश्वसम्पदाका रूपमा पनि त्यो अभिलेखीकृत छ।

गोलेस्तान दरबार विभिन्न शाही भवनहरूको विशाल सञ्जाल हो। तेहरानस्थित यो दरबारपनि भव्य रूपमा सिँगारिएको छ। यो परिसर इसाको १९औँ शताब्दीमा तत्कालीन कजार राजवंशको औपचारिक निवासस्थान थियो।

पर्सेपोलिस प्राचीन आकिमनिड साम्राज्यको राजधानी थियो र त्यो इसापूर्व ५१५ मा निर्माण गरिएको थियो। उक्त स्थानलाई सन् १९७९ मा यूनेस्कोले विश्वसम्पदास्थल घोषित गरेको थियो।

इसापूर्व ५०० तिरका आकिमनिड साम्राज्यका डराइअस महानलाई देखाउने, बेहिस्तुन शिलापत्र विभिन्न भाषाहरूमा लेखिएको एउटा विशाल शिलालेख हो। मेसोपोटामिया अनि पर्सियामा प्रचलित एउटा प्राचीन तथा दुरूह लिपि-क्यूनिफोम लिपि पढ्न र अर्थ लगाउनका लागि त्यो शिलापत्रको महत्त्व ठूलो रहेको थियो।

संसारमै माटो र माटोजन्य पदार्थबाट निर्मित सबैभन्दा ठूलो भवनमध्येको एक, प्राचीन अर्ग-ए बाम भवन रेशम मार्गको पूर्व-पश्चिम व्यापारिक मार्गमा अवस्थित थियो। सन् २००३ मा गएको भूकम्पमा ठूलो क्षति पुगेको उक्त स्थानको हाल पुनर्निर्माण भैरहेको छ।

आजादी (स्वतन्त्रता) टावर इरानको मध्य भागमा अवस्थित छ र त्यसलाई इरानका अन्तिम शाह, मोहम्मद रजा पहलबीले शाही इरान राज्यको स्थापना भएको २,५०० औँ वर्षगाँठ मनाउनका लागि निर्माण गर्न लगाएका थिए।

उक्त टावरलाई सन् १९७९ को क्रान्तिपछि पुन: नामकरण गरिएको थियो। उक्त क्रान्तिले इरानमा राजतन्त्रको अन्त्य गरेको थियो। हाल उक्त स्थानमा सो इस्लामिक गणतन्त्रका समारोहहरू मनाउन विभिन्न भेलाहरू हुने गर्छन्।

रुहोल्लाह खोमेइनीको समाधीस्थलमा इरानी इस्लामिक गणतन्त्रका संस्थापक-आयातोल्लाह रुहोल्लाह खोमेइनी र उनको परिवारजन तथा अन्य गण्यमान्य राजनीतिक व्यक्तित्वहरूका चिहानहरू रहेका छन्। आधुनिक इरानमा त्यो एक महत्त्वपूर्ण तीर्थस्थल जस्तै बन्न पुगेको छ।

सबै तस्बिरहरूको प्रतिलिपि अधिकार उल्लेख भएबमोजिम नै सुरक्षित रहेको छ।