ईरानसँगको युद्धबाट यसकारण अमेरिका पछाडि हट्छ

काठमाडाैं। आफ्नो ड्रोनलाई इरानले ध्वस्त पारिदिएपछि आक्रामक बनेको अमेरिका ईरानविरुद्ध सिधा युद्धको उद्घोष नै गरेको छ । अमेरिकाले इरानका कयौं सैन्य अखडामा साइबर हमलासमेत गरेको छ । तर, अमेरिका ईरानसँगको युद्धबाट पछाडि हट्दै गरेको खबर अन्तराष्ट्रिय मिडियाले लेखेका छन् ।

अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले ईरानसँगको युद्धबाट आफुँलाई नै बढि घाटा हुने औंल्याएपछि अमेरिका ईरानविरुद्धको युद्धबाट पछाडि हट्दै गरेको हो । अमेरिकाको विदेश मन्त्रालयका सल्लाहकार एरान डेविड मिलर र अन्य रिसर्च टिमले ईरानसँगको युद्धबाट अमेरिकालाई नै घाटा हुने औंल्याएका छन् ।

युद्धको सार्थक अन्त्य नहुने
ट्रम्प प्रशासनले युद्धको लागि कुनै लक्ष्यको घोषणा गरेको छैन् । यसैपनि ईरान एक शक्तिशाली र ठूलो देश हो । ईरानलाई सामान्य रुपबाट झुकाउन सकिंदैन् । ईरानमा कुनै त्यस्तो विपक्षी छैन् जोसँग अमेरिकाको सम्बन्ध होस् । यदि अमेरिकाले हस्तक्षेप गर्यो भने ईरान पुरै कट्टर अमेरिका विरोधी बन्नेछ ।

ईरानका शासकलाई कुनै ढंगबाट पनि मजबुर बनाएर अमेरिकाको शर्त मनाउने अवस्था छैन । अमेरिका ईरानमा गर्न सके अस्थिरता पैदा गर्न सक्छ । तर बदलामा ईरानले लेबनान, ईराक, यमन, अफगानिस्तानजस्ता मित्रदेशसँग मिलेर अमेरिकालाई नै समस्यामा पार्न सक्छ ।

तेल बजारमा उथल पुथल आउनसक्ने
पछिल्लो समय, पश्चिम एशियाको बिग्रदो अवस्थासँगै तेल बजारमा निकै अस्थिरता छाएको छ । ओमानमा भएको तेल टैंकरमाथिको हमलासँगै तेलको मुल्यमा बृद्धि आएको थियो । यदि युद्ध भए खाडी क्षेत्रमा तेल व्यापार गर्न अमेरिकाको लागि ठूलो संकट निम्तिन सक्छ ।

ईरान आफ्नो सैन्य उपकरणमा पनि शक्तिशाली छ जसको कारण खाडीबाट अमेरिका जाने तेल टैंकरहरु निशानामा पर्न सक्छन् । ईरान अमेरिका जाने तेलको बाटो रोक्न सक्छ ।

एक्लिने डर
कोरियाविरुद्ध सन् १९५३ मा भएको युद्ध पछाडि अमेरिका जति पनि युद्धहरु लडिरहेको छ, उसले सँगै अर्को देशलाई साथमा लिएर लडेको छ । यदि यस समय ईरानविरुद्ध युद्ध छेडेको खण्डमा ब्रिटेन, साउदी अरब, यूएई र इजरायलसमेत अमेरिकाको विपक्षी बन्न सक्छन् ।

पछिल्लो समय रुस र अमेरिकाबीच सम्बन्ध त्यति राम्रो छैन् । चीनसँग त अमेरिकाको आर्थिक युद्ध नै जारी छ । यस्तो अवस्थामा अमेरिकाको विरुद्ध अन्य शक्तिशाली देशहरुको मोर्चाबन्दी हुनसक्छ ।

युद्धमा फसिरहने जोखिम
अमेरिका अन्तहिन युद्ध चाहँदैन् । जसको उदाहरण अफगानिस्तानबाट अमेरिकी सैनिक फिर्तालाई पनि हेर्न सकिन्छ । धेरै पटक अमेरिकाले भनेको पनि छ कि, उ फाईदा नहुने र समय बर्बाद हुने युद्धको पक्षमा छैन् । ईरानसँग पनि अमेरिकाले युद्धको विकल्पको रुपमा वार्ता गर्न चाहेको विषय धेरैपटक सार्वजनिक गरेको छ ।

युद्ध भए के हुन्छ ?
अमेरिकाको रक्षा मुख्यालय पेन्टागनको ताजा समिक्षालाइ हेर्दा, युद्ध भए अमेरिकाले ईरानलाई दुई दिनभित्रमा कब्जा गर्न सक्छ । ईरानको हरेक संरचनालाई सिध्याउन सक्छ । तर मुख्य पक्ष यदि यस्तो भएमा ईरानले अमेरिकालाई कस्तो नोक्सान पु¥याउन सक्छ त्यो भने अनविज्ञताको विषय छ ।

युद्धले निम्त्याउने आर्थिक संकट
अन्तराष्ट्रिय बजारको ४० प्रतिशत तेलको हिस्सा हरमूजको खाडीबाट जाने गर्दछ । ईरान हरमुजको तेललाई रोक्नलाई सक्षम छ । युद्ध भयो भने ईरानले जसलाई पनि नोक्सान पु¥याउन सक्छ । जसको कारण विश्व बजारमै तेलको मुल्यबृद्धि हुनसक्छ । जसले गर्दा विश्व अर्थव्यवस्थामा नै प्रतिकुल असर देखिन सक्छ । जानकारले बताएअनुसार युद्ध भए अमेरिकाकै साथ दिने राष्ट्रहरु ईरानको पक्षमा लाग्न सक्छन् ।

यमनमा भएका हउथी विद्रोहीहरु मार्फत साउदी अरब ड्रोन–मिसाइलबाट अमेरिकालाई हमला गर्न सक्छ । ईराकमा शिया कट्टरपन्थी मार्फत हिजबुल्लाहको मद्दतबाट इजरायल र अन्य अमेरिकी प्रतिष्ठानमाथि हमला गर्न सक्छ । शिया कट्टरपन्थी संगठनले बददादस्थित अमेरिकी दुतावासलाई पुरै निशाना बनाउन सक्छ । एजेन्सीकाे सहयाेगमा