चाणक्यका १५ भनाई –मनन गर्नुहोस्, जिवन हराभरा हुन्छ

१. कुनै काम शुरु गर्नु भन्दा पहिला तीन वटा सवाल जरुर सोध्नुहोस् ।

• म यो किन गर्न गइरहेको छु ?
• यसबाट के परिणाम आउँछ ?
• के म यो कामबाट सफल हुन्छु ?

२. मानिस एक्लै जन्मिन्छ र एक्लै मर्छ । उसले आफूले गरेको सकारात्मक र नकारात्मक कामको फल स्वयम् उसैले भोग्ने गर्छ ।

३. भगवान मुर्तिमा हुँदैन । तपाईको अनुभूति नै तपाईको ईश्वर हो । आत्मा नै तपाईको मन्दिर हो ।

४. शिक्षा सबै भन्दा असल मित्र हो । एउटा शिक्षित व्यक्तिले हरेक ठाउँमा सम्मान पाउँछ ।

५. जब डर तपाईको नजिक आउँछ, उसलाई आक्रमण गरेर नष्ट गरिदिनु पर्छ ।

६. एउटा मुर्ख व्यक्तिका लागि किताव त्यति नै महत्वहीन त जति महत्वहीन हुन्छ एउटा दृष्टिविहिनका लागि ऐना ।

७. कुनै पनि व्यक्ति आफ्नो कर्मद्धारा महान हुने गर्छ, जन्मले होइन ।

८.जसरी एउटा सुकेको रुखले पुरै जंगलमा आगो लगाउन सक्छ त्यसैगरि एउटा पापी छोराले पुरै परिवार बर्बाद गरिदिन सक्छ ।

९. दृष्ट पत्नी, झुटो मित्र, बदमास नोकर र सर्पसँग बस्नु साक्षत मृत्युसँग बस्नु हो ।

१०. पहिलो पाँच वर्षमा तपाईले आफ्नो बच्चालाई धेरै माया दिएर राख्नुस् । त्यसपछिको पाँच वर्ष डर र त्रासमा राख्नुस् । जब उ १६ वर्षको पुग्छ तब एक मित्रको जस्तो व्यवहार गर्नुस् । तपाईको वयस्क बच्चा नै तपाईको एक असल मित्र हो ।

११. हामीले वितेका पलहरुका बारेमा सम्झेर पछुताउँनु हुँदैन र हुँदैन भविष्यको बारेमा चिन्ता लिनुपनि । विवेकवान व्यक्ति हमेसा वर्तमानमा जितिरहन्छ ।

१२. निम्न पाँच चिज भएको स्थानमा तपाई बस्दै नबस्नुस्

• एउटा धनी व्यक्ति
• दैविक शास्त्रले निपुण ब्राम्मण
• राजा
• नदि
• एउटा चिकित्सक

१३. साँपको बिष दाँतमा हुन्छ । झिँगााको मुखमा हुन्छ । बिच्छीको पुच्छरमा हुन्छ । तर एक दृष्ट व्यक्तिको शीर देखि पैतालासम्म बिष नै विष हुन्छ ।

१४. नातेदारको परीक्षा आपत विपतमा गर्नुहोस् । साथी भाईको परिक्षा प्रतिकुल परिस्थितिमा गर्नुहोस् । जब तपाईका दिनहरु राम्रो बितिरहेको छैन भने श्रीमतिको परीक्षा गर्नुहोस् ।

१५. पत्नी वियोगमा पर्नु, आफन्तैबाट बेइजत हुनु, दृष्ट राजाको सेवा गर्नु, गरीवहरुको सभामा बोल्नु, यी सबले बिना आगो नै तपाईलाई जलाईदिन सक्छ ।