चराको राजधानी “जगदिशपुर ताल”मा डुङ्गा संचालन

कपिलबस्तु । प्रदेश ५ को मुख्य पर्यटकीय गन्तब्यको रुपमा रहेको कपिलबस्तुको जगदिशपुर तालमा डुङ्गा संचालन गरिएको छ । नेपालकै ठुलो कृत्रिम तालको रुपमा रहेको जगदिशपुर तालमा पर्यटकिय प्रवद्र्धन तथा तालको प्रचारप्रसारको मुख्य उदेश्यका साथ डुंगा सञ्चालन गरिएको हो । जगदिशपुर जलाशय बहुसरोकार मंच र कपिलबस्तु नगरपालिकाले संयुक्त रुपमा तालमा ६ वटा डुङ्गा संचालन गरिएको छ । सदरमुकाम तौलिहवादेखि ११ किमी उत्तर कपिलबस्तु नगरपालिका वडा नम्बर ९ र १० साविक निग्लिहवा गाबिस ( १ र ४) मा पर्र्ने ताल १ सय ५७ हेक्टरमा फैलिएको छ । सन् २००३ मा रामसार क्षेत्रमा सुचिकृत जगदिशपुर तालमा बिशेषतः पर्यटक भित्र्याउन डुङ्गा संचालन गरिएको वडा नम्बर ९ का वडाध्यक्ष शिव बहादुर वाग्लेले बताए । चराको राजधानीका रुपमा चिनिएको जगदिशपुर तालमा पहिलो चरणमा ६ वटा डुङ्गा संचालन गरिएको जगदिशपुर जलाशय बहुसरोकार मंच कपिलबस्तुले जनाएको छ । नगरपालिकाको लागतमा तालको संरक्षण प्रर्वद्धन तथा सडकको स्तरोन्नती गरेसंगै तालको चारै तिर अवलोकनका लागी भ्यु टावर निर्माण गरिएको छ । तालका विभिन्न स्थानमा अवलोकन र थकान मार्नका लागि छहारी घरहरु निर्माण समेत गरिएका छन् । पर्यटकिय प्रवद्र्धन तथा तालको प्रचारप्रसारको मुख्य उदेश्यका साथ डुंगा संचालन गरिएको वडाध्यक्ष मोहन शर्माले बताए । डुंगा संचालनमा ल्याएपछि जगदिशपुर तालमा पर्यटकहरु बढ्ने अपेक्षा स्थानीयको छ । यस बर्ष तालमा अहिले देशकै धैरै ३ हजार ५ सय बढी चरा आईसकेको वरिष्ठ चराविद् डा. हेमसागर बरालले बताए । तालमा उत्तर तिरबाट दैनिक जसो सय देखि २ सय बढी पाहुना चरा आउने गरेको स्थानीय ललित गुरुङले बताए । तालमा सबैभन्दा बढी मरुल चरा आएका छन् । त्यस्तै खडखडे, सिलसिले हाँस, कालीजरे हाँस र मालक हाँस आएका छन् । यी चराको संख्या ३ सयदेखि ५ सयसम्म रहेको छ । सुईरोपुच्छ्रे चरा, बेल्चाठुडे हाँस, सिन्दुरे हाँस र कैलो टाउके हाँस पनि आएका छन् । यी चरा पनि ५ सयको संख्यामा रहेका छन् । महत्वपुर्ण त विश्वमै दुर्लभ हरि हाँस तालमा प्रसस्त देखिएका छन् । उक्त चरा पश्चिमको घोडाघोडी तालपछि सबैभन्दा धेरै २ सय ५० को संख्यामा यहाँ देखिएको हो । साइबेरिया, रुस, चीन, मंगोलिया, मध्य एशियाका तुर्केमिनिस्तान र किर्गिस्तान लगायतका देशबाट यहाँ चराहरु आउने गरेको वरिष्ठ चराविद् डा. बरालले बताए । ती देशहरुमा बढी जाडो हुने भएकाले चरा जाडो छल्न आउने गरेको जनाईएको छ । ताल सन् २००३ अगस्तमा रामसार साईटमा सुचिकृत भएको थियो । कृत्रिम रुपमा बनाइएको मुलुककै ठूलो यस जगदिशपुर तालमा १ सय १८ बढी प्रजातिको चराचुरुङ्गी पाईने पंक्षी संरक्षण संघले जनाएको छ