राजनैतिक संरक्षणमा त्रिशुली दोहन र उत्खनन बढ्यो

जिल्लामा खानी तथा भूगर्भ विभागबाट जम्मा २ वटा खानीलाई मात्रै ईजाजत दिएकोछ । गजुरी र गल्छीमा रहेका ईजाजत प्राप्त दुवै खानीले वार्षिक २६ /२६ हजार घनमिटर मात्रै बालुवा निकासी गर्न पाउँछन् । ‘तर अनुगमनमा त्यसो देखिएन, एउटै खानीले दैनिक १५० देखि २ सय टिप्पर सम्म बालुवा अवैध रुपले वेचेको देखियो,\' जिल्ला प्राकृतिक श्रोत साधन अनुगमन समितिका सदस्य सचिव समेत रहेका स्थानीय विकास अधिकारी जीवलाल भुसालले भने । राजनैतिक संरक्षणमा त्रिशुली दोहन र नदीजन्य पदार्थको तस्करीको जालो स्थानीयस्तरदेखि राजधानीका सरोकारवाला निकाय सम्म पुग्ने गरेको छ । ‘सेटिङ्ग’मा लाग्ने खर्च समेत ग्राहकहरुसँग असुल्ने गरिन्छ । बालुवा प्रशोधन, क्रसर व्यवसायी , ट्याक्टर र टिप्पर ढुवानी व्यवसायी, तथा बालुवाखानी सञ्चालकहरुले ‘सेटिङ्ग मिलाउन मासिक ६ लाखसम्म संकलन गर्ने गरेका छन् । ‘ हामी व्यवसाय हेरेर मासिक १२ देखि १५ हजार रकम लेवी बुझाउँछौं । रकम संकलक गर्ने समूहले क-कस्लाई भागवण्डा गर्छन थाहा छैन,\'  राजमार्गस्थित थाक्रेका एक जना क्रसर व्यवसायीले भने । यतिखेर भूकम्पीय पुनर्निर्माणको चाप परेको छ । नेपाल प्रहरी, जिल्ला मालपोत, कृषि लगायत एक दर्जन सरकारी कार्यालय र तिनका क्वार्टर, भूकम्पले भत्काएका आवासीय तथा   व्यापारिक भवन, विद्यालयहरु धमाधम निर्माणका चरणमा छन् । सडक सुधारका कार्यक्रमहरु  पनि त्यत्तिकै छन् । त्रिशुली र अन्य खोलामा मोटर गुडने पुल पनि आधा दर्जन निर्माणाधीन छन् । तर जिल्लामा निर्माण सामाग्रीको हाहाकार छ । सरकारले म्याद थप नगरि सञ्चालन अनुमति नदिएका गिट्टी कुटने क्रसर उद्योगहरु दिनभर बन्द र रातभर सञ्चालनमा छन् । यसै मौकामा कृत्रिम अभाव सिर्जना गरि गिट्टीको साविक मूल्य ह्वात्तै बढाइएको छ । वर्षायाममा त्रिशुलीबाट उपकरण प्रयोग गरि ढुंगा, गिट्टी, बालुवा झिकेर उद्योग सञ्चालन गरेका हरु अनुगमन समितिको कडाईले कच्चा पदार्थको अभाव देखाउदैं गत ६ महिना अघि २२ हजार पर्ने प्रति टिप्पर गिट्टीको मूल्य स्थानीय स्तरमै २८ देखि ३० हजार पुरयाएका छन् । गल्छीका बालुवाखानी विभागबाट लिएको स्वीकृति अनुसार नभै अन्तै सार्वजनिक जग्गा अतिक्रमण गरिएको फेला परेको छ । गिट्टी र बालुवाको अभाव देखाउँदै गत आर्थिक वर्षमै सक्नु पर्ने जिल्ला मालपोतको निर्माण कार्य अन्तिम अवस्थामा अधुरो भयो । ‘ हामीले ठेक्का सम्झौता गर्ने बेलाको गिट्टी बालुवाको मूल्यमा आकाश पाताल फरक भइसक्यो, सबै भवन निर्माणका ठेकेदारको अवस्था उस्तै हो, ’ सदरमुकाममा निर्माणाधिन जिल्ला मालपोत कार्यालयका ठेकेदार बाबुकृष्ण श्रेष्ठले बताए ।